Strona główna > Struktura organizacyjna > Samodzielna Pracownia Oceny Jakości Produktów Roślinnych

prof. dr hab. Danuta Boros

tel.: 22 733 45 47
e-mail: d.boros@ihar.edu.pl

Skład zespołu:

Zadania:

• Doskonalenie metod biochemicznych i biologicznych do oceny wartości użytkowej ziarna zbóż i nasion roślin bobowatych oraz oleistych.
• Opracowywanie nowych metod przesiewowych do selekcji zbóż, roślin bobowatych i rzepaku w kierunku wysokiej wartości użytkowej.
• Monitorowanie zróżnicowania genetycznego cech warunkujących przydatność odmian zbóż i rzepaku do różnych sposobów wykorzystania ziarna bądź śruty.
• Poszukiwanie źródeł wysokiej wartości żywieniowej i zawartości substancji bioaktywnych w ziarnie różnych gatunków zbóż.

Aktualnie realizowane projekty badawcze

• Strategia zapewnienia i ewaluacji bazy tanich, efektywnych i bezpiecznych paszowych surowców energetycznych do produkcji zwierzęcej w oparciu o zasoby krajowe ze szczególnym uwzględnieniem nowoczesnych odmian żyta, akronim ENERGYFEED. Projekt finansowany przez NCBiR, jako DZP/Biostrateg-II/388/2015. Członek konsorcjum i współwykonawca projektu, wykonawstwo Pakietu Roboczego nr 3. Realizacja w latach 2016-2020.
• Pieczywo pszenżytnio-owsiane jako nowy polski produkt żywieniowy o podwyższonej wartości prozdrowotnej, akronim  NovelBread4Fit. Projekt własny LIDER finansowany przez NCBR, nr 519/L-4/2012. Realizacja w latach 2014-2016.
• Weryfikacja i optymalizacja metod i systemów upraw polowych roślin na cele żywnościowe. Zadanie 2.10 w Programie Wieloletnim IHAR-PIB finansowanym przez MRiRW, umowa nr HOR zg 8421/1/ 2015. Realizacja w okresie od 14. 07 2015 do 31. 12. 2020.
• Badanie czynników determinujących niską strawność białka śruty uzyskanej z nasion rzepaku ozimego.Zadanie 94 w programie Postęp Biologiczny w Produkcji Roślinnej finansowane przez MRiRW. Realizacja w latach 2015 – 2019.
• Badanie składników determinujących wartość odżywczą i funkcjonalną owsa oraz ich relacji w ziarnie obłuszczonym i oplewionym. Zadanie 32 w programie Postęp Biologiczny w Produkcji Roślinnej finansowane przez MRiRW. Realizacja w latach 2014 – 2018.
• Badanie czynników wpływających na wartość użytkową ziarna zbóż. Temat realizowany w ramach Działalności Statutowej.
• Badania zawartości i właściwości fizyko-chemicznych składników ziarna jęczmienia determinujących jego wartość użytkową. Temat realizowany w ramach Działalności Statutowej.

Zakończone projekty badawcze krajowe i międzynarodowe

• Innowacyjne produkty białkowe z nasion roślin strączkowych uprawianych w warunkach rolnictwa zrównoważonego do żywienia drobiu, akronim ProLegu. Projekt nr NCBiR - DZP/CORNET-15/2012/2013 realizowany w ramach Inicjatywy CORNET. Okres realizacji: 01.01.2014 – 31.03. 2016.
• Projekt MRiRW w ramach PBwPR, nr 4-1-04-7-01„Monitoring zróżnicowania genetycznego ziarna jęczmienia jarego browarnego i pastewnego pod względem przydatności browarnej, paszowej i na konsumpcję”. Realizacja w latach 2011-2013.
• Projekt promotorki nr N N3 12 311239 „Wpływ polisacharydów ściany komórkowej na wartość browarną jęczmienia jarego (H. vulgare L.)”. Realizacja w latach 2010-2013.
• Projekt MRiRW w ramach PBwPR, nr 4-1-05-2-01 „Poszukiwanie form owsa o wysokich wartościach żywieniowych” Realizacja w latach 2008-2013.
• Program Wieloletni IHAR „Ulepszanie Roślin dla Zrównoważonych AgroEkoSystemów, Wysokiej Jakości Żywności i Produkcji Roślinnej na Cele Nieżywnościowe”. Obszar badawczy 5 „Charakterystyka form roślin uprawnych o podwyższonej wartości użytkowej przydatnych do uprawy w różnych agroekosystemach z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne i pastewne”.Zadanie 5.1 „Monitorowanie zawartości związków bioaktywnych i antyżywieniowych w ziarnie zbóż i śrucie rzepaku”. Realizacja w latach: 2008-2013.
• Projekt celowy w ramach AGREEMENT NUMBER  061 AGRI GEN RES 870/2004 nr kontraktu: AGRI-2006-0397. „Avenagenetic resources for quality in human consumption”, akronim AVEQ. Okres realizacji: 01.03.2007–28.02.2011. http://aveq.jki.bund.de/
• Projekt badawczo-rozwojowy MNiSW R12 047 03 „Rzepak zółtonasienny jako źródło białka paszowego” - zadanie badawcze. Realizacja w latach 2007-2011.
• Projekt zintegrowany realizowany w ramach PR6 2003-Food-2A no 514008. „Exploiting bioactivity of European cereal grains for improved nutrition and health benefits”, akronim HEALTHGRAIN.Okres realizacji 01.06.2005–30.05.2010.   www.healthgrain.org
• Projekt MRiRW w ramach PBwPR, nr 4-1-04-7-01„Opracowanie i wdrożenie szybkiej metody do oznaczania wartości browarnej jęczmienia poprzez zastosowanie spektroskopii bliskiej podczerwieni”. Realizacja w latach 2008-2010.
• Projekt własny MNiSW nr 1590-PO1 2008-34 „Wpływ podfrakcji strukturalnych arabinoksylanów na cechy fizykochemiczne błonnika pokarmowego chleba żytniego”. Realizacja w latach 2008-2011.
• Projekt MRiRW w ramach MW nr 7-1-02-6-02„Wytwarzanie materiałów wyjściowych żyta na cele konsumpcyjne i paszowe”. Realizowany w 2001 roku.
• Projekt własny KBN nr 486/P06/97/13 „Lokalizacja genów na chromosomach kontrolujących zawartość arabinoksylanów oraz wpływ sekalin kodowanych przez locus Sec-3 na wartość użytkową ziarna żyta”. Realizacja w latach 1997-2000.
• Projekt promotorki nr 847/PO6/97/12 „Badania nad składem chemicznym, enzymatycznym frakcjonowaniem i biologicznym działaniem włókna pokarmowego nasion rzepaku”. Realizacja w latach 1997-1998.
• Projekt własny KBNnr 610/PO6/95/08 „Wpływ arabinoksylanów na wartość żywieniową ziarna zbóż: Badania w oparciu o materiał genetycznie zróżnicowany”. Realizacja w latach 1995-1998.
• Projekt badawczy realizowany w ramach programu COPERNICUS – CIPA nr CT93-0249. „Studies on enzyme based fractionation, chemical analyses and biological evaluation of fractions of fibre in double improved rapeseed”. Okres realizacji: 1994-1997.
• Nutris’95 – w ramach programu Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, doposażenie aparaturowe laboratoriów zajmujących się badaniami nad żywnością. Rok przyznania środków - 1995.
• Projekt własny KBNnr 5 0243 91 01 "Enzymatyczne frakcjonowanie, analiza chemiczna, ocena biologiczna frakcji włókna nasion rzepaku” Realizacja w latach 1991-1994.

• Publikacje w czasopismach recenzowanych
• Artykuły popularno-naukowe
• Książki, podręczniki, monografie, rozprawy naukowe

Rys historyczny i specyfika badawcza

Samodzielna Pracownia Oceny Jakości Produktów Roślinnych, przekształcona z Pracowni Oceny Jakości Produktów Roślinnych w Zakładzie Biochemii i Fizjologii Roślin, a wcześniej z Zakładu Biologicznej Oceny Produktów Roślinnych, działa od 1 stycznia 1975. Powstała celem wspierania programów genetyczno-hodowlanych roślin zbożowych, oleistych i strączkowych w pracach ukierunkowanych na poprawę wartości użytkowej. Władze Instytutu, już wówczas, uznały ważność kryteriów jakościowych w procesie hodowlanym roślin uprawnych. Hodowla mająca na celu wytwarzanie form i odmian o wysokiej wartości użytkowej jest obecnie kierunkiem priorytetowym w procesie selekcyjnym roślin uprawnych. Pierwszym kierownikiem Zakładu Biologicznej Oceny Produktów Roślinnych była prof. dr hab. Maria Rakowska, która prowadziła tę komórkę naukową przez okres 20 lat tj. do chwili przejścia na emeryturę.  Od dnia 1 stycznia 1995 roku pracownią kieruje prof. dr hab. Danuta Boros.

W początkowym okresie działalności badania koncentrowały się na opracowaniu i wdrożeniu biologicznych metod przesiewowych przydatnych w selekcji materiałów hodowlanych ziarna zbóż (pszenżyta, żyta, i jęczmienia), nasion i śruty rzepakowej i nasion strączkowych (grochu, fasoli i bobiku) o wysokiej wartości pokarmowej oraz określeniu czynników wpływających na tę wartość. Od połowy 80-tych prace skupiają się na wyjaśnianiu roli błonnika (włókna) pokarmowego, badaniu jego głównych frakcji składowych oraz ich właściwości fizyko-chemicznych w powiązaniu z wpływem na wartość użytkową ziarna zbóż i nasion oraz śruty rzepaku. Szeroko pojęta problematyka błonnika pokarmowego stała się specjalnością badawczą pracowni.

Za prace organizacyjno-metodyczne, badawcze i wdrożeniowe w zakresie biologicznej i biochemicznej oceny wartości żywieniowej materiałów hodowlanych roślin uprawnych w procesie selekcji nowych odmian zespół w składzie: prof. dr M. Rakowska – kierownik oraz członkowie: D. Boros, M. Neumann, B. Rek-Ciepła, B. Słomiński i W. Szkiłłądź otrzymał w roku 1983 nagrodę II stopnia Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywieniowej.  W roku 1986 prof. M. Rakowska została odznaczona nagrodą International Triticale Association za całokształt prac nad udoskonalaniem odmian pszenżyta, a w roku 1988 zespołową nagrodą państwową II stopnia za prace na rzecz wyhodowania podwójnie ulepszonych odmian rzepaku. Działalność naukowa prowadzona w jednostce została także uznana przez Fundację na Rzecz Nauki Polskiej. Wniosek aparaturowy złożony przez dr D. Boros na konkurs NUTRIS’95 znalazł się w gronie laureatów. W pracowni zrealizowano dotychczas trzy projekty finansowane ze środków Komisji Europejskiej oraz 7 projektów sfinansowanych przez MNiSW lub NCBiR. Od roku 2014 dwa nowe granty są realizowane, jeden w ramach inicjatywy CORNET oraz drugi z programu LIDER.

Stanowisko do analizy azotu	Laboratorium chromatograficzne
Laboratorium analityczne	Stanowisko do oceny wartości browarnej
Zwierzętarnia – doświadczenia	biologiczne na kurczętach i szczurach