Gatunki roślin uprawnych

Zakład Fitopatologii

Zakład Fitopatologii

prof. dr hab. Edward Arseniuk - kierownik zakładu
tel.: 22 733 46 30
e-mail: e.arseniuk@ihar.edu.pl

Pracownie Hodowli Odpornościowej (więcej...)

prof. dr hab. Edward Arseniuk
tel.: 22 733 46 30
e-mail: e.arseniuk@ihar.edu.pl

Pracownia Chorób Roślin (więcej...)

dr Piotr Ochodzki
tel.: 22 733 46 37, kom.: 603 454 784
e-mail:p.ochodzki@ihar.edu.pl

Pracownia Organizmów Kwarantannowych (więcej...)

vacat

Pracownia Hodowli Odpornościowej

prof. dr hab. Edward Arseniuk
tel.: 22 733 46 30
e-mail: e.arseniuk@ihar.edu.pl

Zadania:

wytwarzanie linii hodowlanych odpornych na główne choroby zbóż przy wykorzystaniu metod selekcji molekularnej i technik kultur in vitro,
poszukiwanie nowych źródeł odporności i identyfikacja markerów molekularnych sprzężonych z odpornością pszenicy, pszenżyta i jęczmienia na patogeny bio- i nekrotroficzne,
poszukiwanie markerów DNA powiązanych z typami kojarzeniowymi i patogenicznością Phaeosphaeria (Stagonospora, syn. Parastagonospora) nodorum i Mycosphaerella graminicola (Septoria tritici, syn. Zymoseptoria tritici),
badania molekularne zmienności genetycznej w populacjach grzybów patogenicznych,
monitorowanie, gromadzenie i charakterystyka patogeniczności populacji rdzy (Puccinia triticina and P. striiformis) i septoriozy zbóż (Parastagonospora nodorum i Zymoseptoria tritici).

Zmienność morfotypów i reakcji na septoriozę liści i plew linii dihaploidalnych wyprodukowanych z pylników mieszańca ozimych odmian pszenżyta Pinokio × Bogo pokolenia F1.

Pracownia Chorób Roślin

dr Piotr Ochodzki
tel.: 22 733 46 37, kom.: 603 454 784
e-mail:p.ochodzki@ihar.edu.pl

Zadania:

wytwarzanie genotypów pszenicy, pszenżyta i pszenicy twardej o zwiększonej odporności na choroby powodowane przez Fusarium spp.,
ocena materiałów hodowlanych i poszukiwanie źródeł odporności pszenżyta, pszenicy i pszenicy twardej na choroby powodowane przez Fusarium spp.,
doskonalenie metodyki testowania odporności zbóż i kukurydzy na fuzariozę kłosów i fuzariozę kolb,
ocena dzikich form spokrewnionych zbóż w celu określenia możliwości wykorzystania w hodowli odpornościowej,
badanie roli mikotoksyn w patogenezie chorób zbóż powodowanych przez grzyby Fusarium spp.,
analiza zmienności populacji grzybów Fusarium spp. na terenie Polski,
charakterystyka uzyskiwanych izolatów Fusarium ssp. pod kątem produkcji mikotoksyn,
zawartość wybranych mikotoksyn fuzaryjnych w ziarnie zbóż i w ziarnie kukurydzy,
oznaczanie zawartości ergosterolu w materiale roślinnym,
doskonalenie metod analizy mikotoksyn,
ocena zawartości mikotoksyn wytwarzanych przez endofity traw,
analiza zawartości alkaloidów sporyszu w ziarnie zbóż,
charakterystyka toksyn białkowych wytwarzanych przez Stagonospora nodorum,
jakościowa i ilościowa analiza zawartości cukrów prostych i polisacharydów w materiale roślinnym,
badania nad uprawą kukurydzy i pszenżyta w warunkach rolnictwa ekologicznego.

Pracownia Organizmów Kwarantannowych

vacat

Zadania:

Doskonalenie metodyki wykrywania i testowania odporności genotypów ziemniaka na Synchytrium endobioticum – sprawcy raka ziemniaka.

Uprawa odpornych na różne patotypy S. endobioticum odmian ziemniaka jest główną metodą zapobiegania rozprzestrzeniania się grzyba. W laboratorium wykonywane są doświadczenia mające na celu doskonalenie metodyki oceny odporności genotypów ziemniaka na S. endobioticum. W doświadczeniach używana jest metoda Glynne-Lemmerzahla, która jest zalecana w standardzie EPPO PM 7/28. Standard ten jest stosowany przypadku wykonywania oficjalnych testów odpornościowych. Dla odmian odpornych wydawane są certyfikaty odporności na określone patotypy grzyba.

Inokulacja kiełków ziemniaka metodą Glynne-Lemmerzahla.

Reakcja podatnego genotypu ziemniaka na patotyp 1(D1) po 4 tyg. inkubacji.

Identyfikacja izolatów S. endobioticum

Poszczególne izolaty S. endobioticum mogą przełamywać określoną odporność gospodarza. Do dokładnego określenia profilu wirulencji poszczególnych izolatów S. endobioticum konieczne jest użycie odpowiednio dobranych odmian różnicujących ziemniaka. W pracowni wykonywane są testy patogeniczność izolatów S. endobioticum metodą Glynne-Lemmerzahla, zgodnie z Standardem EPPO PM 7/28. Testy są wykonywane na co najmniej 20 odmianach różnicujących, co pozwala na wykrycie mało znanych patotypów S. endobioticum.

Odmienna reakcja odm. Asche Sämling na patotyp 3(M1) i 2(Ch1) S. endobioticum.

Gromadzenie i przechowywanie kolekcji patotypów i izolatów S. endobioticum

Pracownia posiada kolekcję najważniejszych w Europie patotypów S. endobioticum. Należą do nich następujące patotypy: 1(D1), 2(G1), 6(O1), 8(F1) i 18(T1). Utrzymywana jest również kolekcja polskich patotypów; 2(Ch1), 3(M1) oraz 39(P1). W pracowni utrzymywana jest kolekcja izolatów S. endobioticum z Wielkiej Brytanii, Szwecji, Bułgarii, Danii, Grecji a także z Polski. Kolekcja ta jest wykorzystywana do poszukiwania potencjalnych źródeł odporności w diploidalnym i tetraploidalnym ziemniaku. Poszczególne patotypy i izolaty mają regularnie sprawdzany profil wirulencji na odpowiednich odmianach różnicujących.

Namnażanie narośli rakowych na bulwach podatnej odmiany.

Śledzenie zmian wirulencji patotypów w populacjach nicieni kwarantannowych z rodzaju Globodera na terenie Polski. Identyfikacja patotypów mątwika ziemniaczanego (G. rostochiensis) oraz mątwika agresywnego (G. pallida) w próbach gleby.

Gromadzenie i przechowywanie kolekcji patotypów mątwika ziemniaczanego (G. rostochiensis) i agresywnego (G. pallida) w formie dojrzałych cyst.
Badanie odporności materiałów hodowlanych i odmian ziemniaka na 5 patotypów mątwika ziemniaczanego (Ro1-Ro5) i 3 patotypy mątwika agresywnego (Pa1-Pa3).
Badanie bulw ziemniaka, wody, ścieków i odpadów poprodukcyjnych przemysłu spożywczego na obecność bakterii Ralstonia solanacearum.

Śluz bakteryjny wypływający z przeciętej łodygi rośliny ziemniaka.

Wykrywanie Ralstonia solanacearum przy użyciu metod immunofluorescencji.

Kolonie Ralstonia solanacearum na pożywce TZC.

Efekt porażenia rośliny ziemniaka bakterią Ralstonia solanacearum.

Molekularne metody wykrywania oraz różnicowania szczepów bakterii Clavibacter michiganensis subsp. Sepedonicus - sprawcy bakteriozy pierścieniowej ziemniaka

Bakterioza pierścieniowa ziemniaka wywoływana przez bakterie Clavibacter michiganensis subsp. sepedonicus jest groźną chorobą kwarantannową ziemniaka zarówno w Polsce jak i na świecie. Stwarza ona ogromne zagrożenie dla produkcji i hodowli nasiennej oraz utrudnia krajowy obrót ziemniaka w Unii Europejskiej i poza Unią. W krajach UE obowiązują odpowiednie regulacje prawne, szczegółowo określające stosowanie procedur zwalczania i zapobiegania rozprzestrzenianiu bakteriozy pierścieniowej ziemniaka.

Objawy bakteriozy pierścieniowej ziemniaka na bulwie.

Wybrane publikacje

BTLH. van de Vossenberg, Ch. Prodhomme, G. van Arkel, M.P.E. van Gent-Pelzer, , M. Bergervoet, B. Brankovics, J. Przetakiewicz, R.G. F. Visser, T. A. J. van der Lee and J. H. Vossen. 2019. The Synchytrium endobioticum AvrSen1 Triggers a Hypersensitive Response in Sen1 Potatoes While Natural Variants Evade Detection. IS-PMI. https://doi.org/10.1094/MPMI-05-19-0138-R
Przetakiewicz J., Plich J. 2017. Assessment of potato resistance to Synchytrium endobioticum, Plant Breeding and Seed Science, 76: 37-43
Przetakiewicz J. 2017. Sampling, maintenance and pathotype identification of Synchytrium endobioticum (schilb.) Perc., Plant Breeding and Seed Science, 76: 29-36
B.T.L.H. van de Vossenberg, B. Brankovics, H.D.T. Nguyen, M.P.E. van Gent-Pelzer, D. Smith, K. Dadej, J. Przetakiewicz, J. Kreuze, M. Boerma, G. van Leeuwen, C.A. Levesque, T.A.J. van der Lee. 2018. The linear mitochondrial genome of the quarantine chytrid Synchytrium endobioticum; insights into the evolution and recent history of an obligate biotrophic plant pathogen. BMC Evolutionary Biology, 18: 136 https://doi.org/10.1186/s12862-018-1246-6
Plich, J., Przetakiewicz, J., Śliwka, J., Flis B., Wasilewicz-Flis I., Zimnoch-Guzowska E., 2018. Novel gene Sen2 conferring broad-spectrum resistance to Synchytrium endobioticum mapped to potato chromosome XI. Theor Appl Genet (2018). https://doi.org/10.1007/s00122-018-3154-y
Bart van de Vossenberg, M., Westenberg, I., Adams, O., Afanasenko, A., Beniusis, A., Besheva, M., Boerma, P., Bonants, J., Choiseul, T., Dekker, K., Flath, K., Heungens, A., Karelov, J., Przetakiewicz, A., Schlenzig, V., Yakovleva, G., van Leeuwen . EUPHRESCO Sendo: An international laboratory comparison study of molecular tests for Synchytrium endobioticum detection and identification. Eur J Plant Pathol (2018) 151: 757. https://doi.org/10.1007/s10658-017-1411-6
Busse, F., A. Bartkiewicz, D. Terefe-Ayana,F. Niepold, Y. Schleusner, K. Flath, N. Sommerfeldt-Impe, J. Lübeck, J. Strahwald, E. Tacke, H.-R. Hofferbert, M. Linde, J. Przetakiewicz and T. Debener. 2017. Genomic and transcriptomic resources for marker development in Synchytrium endobioticum, an elusive but severe potato pathogen. Phytopathology. 107: 322-328.
Przetakiewicz, J. 2016. A modification of the Potoček’s tube test for diagnostic of Synchytrium endobioticum (Schilb.) Perc. a causal agent of potato wart disease. Indian Phytopath. 69 (4s): 260-265.
Przetakiewicz, J.2015. The Viability of Winter Sporangia of Synchytrium endobioticum (Schilb.) Perc. from Poland. Am. J. Pot. Res. 92(6): 704-708.
Przetakiewicz, J. 2015. First report of new pathotype 39(P1) of Synchytrium endobioticum causing potato wart disease in Poland. Plant Disease 99(2): 285.2.
Milczarek D., Przetakiewicz A., Kamiński P., Flis B. 2014. Early selection of potato clones with the H1 resistance gene - the relation of nematode resistance to quality characteristics. Czech J. Genet. Plant Breed., 50(4): 278-284.
Pastuszewska T., Gryń G., Węgierek A., Przetakiewicz A. 2014. Śledzenie zmian patogeniczności w populacjach Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus - sprawcy bakteriozy pierścieniowej ziemniaka oraz Ralstonia solanacearum - sprawcy śluzaka ziemniaka. Monografie i rozprawy naukowe IHAR-PIB-2014 nr 48, str. 249-257.
Flath K., Przetakiewicz J., van Rijswick, P.C.J., Ristau, V., and van Leeuwen G.C.M. 2014. Interlaboratory tests for resistance to Synchytrium endobioticum in potato by the Glynne-Lemmerzahl method. OEPP/EPPO Bull. 44(3): 1-8.
Gawińska-Urbanowicz H., Michalak K., Przetakiewicz A., Przetakiewicz J., Śliwka J., Sobkowiak S., Węgierek A., Yin Z. 2014. Gromadzenie, charakterystyka w zakresie biologii oraz przechowywanie ras i patotypów najważniejszych patogenów ziemniaka. Monografie i rozprawy naukowe IHAR-PIB-2014 nr 48, str. 120-126.
Przetakiewicz A. 2014. Śledzenie zmian w populacjach nicieni Globodera rostochiensis i G. pallida - kwarantannowych szkodników ziemniaka. Monografie i rozprawy naukowe IHAR-PIB-2014 nr 48, str. 258-262.
Przetakiewicz J. 2014. Monitoring występowania nowych, agresywnych patotypów Synchytrium endobioticum z uwzględnieniem wykrycia ewentualnego pojawienia się nowych czynników wirulencji w populacjach patogena występujących w Polsce.Monografie i rozprawy naukowe IHAR-PIB-2014 nr 48, str. 263-271.
Przetakiewicz, J. 2014a. Manual of Security Sensitive Microbes and Toxins: Synchytrium endobioticum. ed. Dong Liu, 823-829. Boca Raton, London, New York: CRC Press.
Przetakiewicz, J. 2014b. First report of Synchytrium endobioticum (potato wart disease) pathotype 18(T1) in Poland. Plant Disease 98(5): 688.
Jakuczun H., Przetakiewicz J., Wasilewicz-Flis I., Hara-Skrzypiec A., Smyda P., Zimnoch-Guzowska E. 2013. Mieszańce diploidalne ziemniaka źródłem odporności na raka ziemniaka (Synchytrium endobioticum (Schilb.) Perc.). Biuletyn IHAR 268: 113-119.
Przetakiewicz A. 2013. The first report of Globodera rostochiensis pathotypes Ro5 occurrence in Poland. Plant Disease vol. 97, 8:1125.
Przetakiewicz J. 2013. Effects of fungicide treatments of potato sprouts on resistance assessment to Synchytrium endobioticum (Schilb.) Perc. using the Glynne-Lemmerzahl method. Bulletin OEPP/EPPO Bulletin 43(2): 280-284.
Milczarek D., Flis B. Przetakiewicz A, 2011. Suitability of molecular markers for selection of potatoes resistant to Globodera spp. Am. J. Pot. Res. 88:245–255.
Przetakiewicz J. 2012. Odporność jadalnych odmian ziemniaka na występujące w Polsce wirulentne patotypy grzyba Synchytrium endobioticum (Schilb.) Perc. Ziemniak Polski. 1: 26-28.
Zijlstra C., Lund I., Justesen A., Nicolaisen M., Jensen P.K., Bianciotto V., Posta K., Balestrini R., Przetakiewicz A., Czembor E., van de Zande J. 2011. Combining novel monitoring tools and precision application technologies. Pest Management Science 67: 616–625.
Przetakiewicz A. 2011. Monitoring odporności linii hodowlanych ziemniaka na patotypy mątwika ziemniaczanego i agresywnego w latach 2007-2010. Ziemniak Polski 3: 12-15.
Przetakiewicz J. 2010. Harmonizacja oceny odporności odmian ziemniaka na porażenie przez grzyb Synchytrium endobioticum.Identyfikacja patotypów S. endobioticum. Ziemniak Polski. Ziemniak Polski 4: 42-45.
Przetakiewicz J. 2010. Odporność polskich odmian ziemniaka na występujące w kraju wirulentne patotypy 2(Ch1) i 3(M1) grzyba Synchytrium endobioticum (Schilb.) Per. Biul. IHAR 257/258.
Przetakiewicz A. 2010. Ocena odporności wybranych polskich odmian ziemniaka na mątwika ziemniaczanego (Globodera rostochiensis) i mątwika agresywnego (G. pallida). Ziemniak Polski 1: 39-42.
Przetakiewicz, J. 2008. Assessment of the resistance of potato cultivars to Synchytrium endobioticum (Schilb.) Per. in Poland. Bull. OEPP/EPPO Bull. 38: 211-215.
Przetakiewicz A. 2006. Ralstonia solanacearum – sprawca śluzaka roślin psiankowatych. Biuletyn IHAR 242: 195-203.