Mamy zaszczyt poinformować o rozpoczęciu projektu „Genetyczne podłoże systemu CMS Pampa u pszenżyta”. Program ten uzyskał finansowanie w konkursie Narodowego Centrum Nauko OPUS 27. Kierownikiem projektu jest dr hab. inż. Agnieszka Niedziela, prof. IHAR-PIB.
Tytuł projektu: Genetyczne podłoże systemu CMS Pampa u pszenżyta.
Numer umowy: UMO-2024/53/B/NZ9/00084 w ramach konkursu „OPUS 27”
Termin rozpoczęcia: 2025-04-01
Termin zakończenia: 2029-03-31
Celem projektu jest poznanie czynników genetycznych odpowiedzialnych za zjawisko cytoplazmatycznej męskiej sterylności (CMS) typu Pampa oraz przywracanie płodności pyłku u pszenżyta poprzez analizę genomu mitochondrialnego i jądrowego linii sterylnych i płodnych.
Planowane w projekcie badania obejmują: (1) Genotypowanie populacji mapującej RIL F8 z zastosowaniem technologii DArTseq oraz fenotypowanie roślin BC1F1 za pomocą bonitacyjnej skali pylenia oraz na podstawie liczby ziarniaków w kłosie; (2) Konstrukcję mapy genetycznej oraz mapowanie QTLi związanych z przywracaniem płodności pyłku oraz utrzymaniem sterylności; (3) Analizę porównawczą transkryptomu linii CMS oraz linii dopełniającej z wykorzystaniem analizy RNAseq. Pylniki do izolacji RNA będą zbierane w czterech stadiach rozwojowych mikrospor: tetrad (Td), jedno- (Un), dwu- (Bn) oraz trzyjądrowym (Tn). Zostaną zidentyfikowane geny ulegające zróżnicowanej ekspresji w pylnikach roślin sterylnych i płodnych. Wyniki analizy RNAseq będą walidowane za pomocą metody ilościowej qRT-PCR; (4) Identyfikację genów ulegających zróżnicowanej ekspresji w komórkach tapetum roślin płodnych i sterylnych. Komórki tapetum będą wycinanie za pomocą lasera z zastosowaniem systemu mikrodysekcji laserowej, po uprzednim utrwaleniu i sekcjonowaniu zamrożonych pylników w kriostacie. (5) Lokalizację tkankową genów ulegających zróżnicowanej ekspresji związanych z degradacja tapetum za pomocą metody hybrydyzacji in situ i wizualizacji z zastosowaniem transmisyjnego mikroskopu elektronowego; (6) Opracowanie markerów do celów selekcji roślin oraz przyszłych badań związanych ze zjawiskiem CMS Pampa u pszenżyta.
