Zadanie 1.1

Zadanie 1.1

Szczegółowy opis zakresu rzeczowego zadań w 2025r.:

W realizację zadania zaangażowanych jest szereg jednostek wyspecjalizowanych w ochronie danego gatunku lub grupy roślin rolniczych. Działania jednostek muszą podlegać koordynacji w celu zapewnienia ich spójności, zgodności z międzynarodowymi standardami ochrony zasobów genowych jak również w związku z obowiązkiem przekazywania sprawozdań do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Koordynacja ma również znaczenie dla działań wynikających ze współpracy międzynarodowej – takich jak opiniowanie dokumentów i przygotowanie raportów.
Zapewnienie wymiany wiedzy, wytycznych międzynarodowych i doświadczeń pomiędzy IHAR-PIB a IO-PIB w zakresie zarządzania kolekcjami roślin rolniczych i ogrodniczych.

Opis zadania:

1. Współpraca pomiędzy IHAR-PIB i jednostkami oraz kuratorami odpowiedzialnymi za utrzymanie kolekcji zasobów genowych roślin rolniczych. Zapewnienie tym jednostkom doradztwa merytorycznego. Określenie wytycznych do przygotowania sprawozdań z realizacji działań związanych z ochroną roślinnych zasobów genowych w ramach prowadzenia i oceny następujących kolekcji:

   - kolekcja pszenicy zwyczajnej,
   - kolekcja pszenicy twardej,
   - kolekcja pozostałych gatunków pszenic,
   - kolekcja żyta,
   - kolekcja pszenżyta,
   - kolekcja jęczmienia,
   - kolekcja owsów,
   - kolekcja gryki i tatarki,
   - kolekcja prosa i prosowatych
   - kolekcja kukurydzy,
   - kolekcja ziemniaka tetraploidalnego,
   - kolekcja ziemniaka diploidalnego oraz dzikich gatunków ziemniaka,
   - kolekcja buraka cukrowego i pastewnego oraz dzikich gatunków pokrewnych,
   - kolekcja grochu,
   - kolekcja łubinów,
   - kolekcja bobiku,
   - kolekcja lędźwianu,
   - kolekcja wyki,
   - kolekcja traw i innych trwałych użytków zielonych – motylkowate drobnonasienne, rośliny pastewne,
   - kolekcja rzepaku i innych roślin oleistych,
   - kolekcja maku,
   - kolekcja słonecznika,
   - kolekcja soi,
   - kolekcja tytoniu,
   - kolekcja chmielu,
   - kolekcja lnu,
   - kolekcja konopi,
   - kolekcja roślin rekultywacyjnych,
   - kolekcja roślin zielarskich,
   - kolekcja roślin przyprawowych,
   - kolekcja dzikich gatunków pokrewnych;

2. Opracowanie umów na wykonanie usług badawczo-doświadczalnych dla następujących kolekcji:

   - kolekcja pszenicy twardej,
   - kolekcja pszenżyta,
   - kolekcja gryki i tatarki,
   - kolekcja grochu,
   - kolekcja łubinu,
   - kolekcja tytoniu,
   - kolekcja chmielu,
   - kolekcja lnu,
   - kolekcja konopi;
   - kolekcja roślin zielarskich,
   - kolekcja roślin przyprawowych,
   - kolekcja buraka,
   

3. Zorganizowanie spotkania koordynacyjnego z udziałem IHAR-PIB i IO-PIB i nadzorowanych przez nie jednostek dotyczącego omówienia kluczowych problemów ochrony zasobów genowych, przekazania aktualnych informacji dotyczących cyfrowej informacji o sekwencji dla zasobów genetycznych (digital sequence information on genetic resources), wdrażania systemu identyfikacji obiektów poprzez cyfrowy identyfikator DOI (Digital Object Identifier).
4. Zorganizowanie spotkania zadaniowego z udziałem IHAR-PIB z kuratorami kolekcji roślin rolniczych dotyczącego organizacji pracy, obowiązków i praw kuratora kolekcji i przygotowania dokumentu zawierającego metodyki charakterystyki, oceny i regeneracji poszczególnych gatunków.
5. Zorganizowanie spotkania z hodowcami w zakresie ustalenia kierunków badań molekularnych w określonych gatunkach roślin uprawnych w celu wytypowania kolekcji specjalnych dedykowanych polskiej hodowli.
6. Przeprowadzenie przynajmniej dwóch wizytacji kolekcji roślin użytkowych.
7. Wsparcie eksperckie MRiRW w bieżących pracach związanych z ochroną zasobów genowych roślin, w tym we współpracy międzynarodowej w zakresie:

   - Międzyrządowej Technicznej Grupy Roboczej ds. Roślinnych Zasobów Genetycznych dla Wyżywienia i Rolnictwa (18-20.04.2023);
   - Komisji FAO ds. Zasobów Genetycznych dla Wyżywienia i Rolnictwa (17-21.07.2023);
   - Międzynarodowego Traktatu o Roślinnych Zasobach Genetycznych dla Wyżywienia i Rolnictwa (19-24.11.2023).

8. Koordynacja działań w zakresie przygotowania kalendarza i materiałów informacyjnych dla nauczycieli dotyczących zasobów genowych roślin użytkowych.
9. Przygotowanie:

   - kalendarza na 2024 r. dot. ochrony zasobów genowych

   • przesłanie pierwszego projektu kalendarza w terminie do końca września 2023 r.
   • przesłanie elektronicznej wersji ostatecznego wzoru kalendarza do IO-PIB w terminie umożliwiającym realizację zapisów umowy IO-PIB (tj. przekazanie kalendarza szkołom rolniczym w terminie do 8 grudnia 2023 r.)
   • przekazanie 400 egzemplarzy kalendarza Zleceniodawcy w terminie do 8 grudnia 2023 r.

   - materiałów informacyjnych dla nauczycieli dot. zasobów genowych roślin użytkowych oraz przesłanie pierwszego projektu materiałów w terminie do końca września 2023 r. Materiały informacyjne będą zawierać:

   • scenariusz lekcji wraz z praktycznymi wskazówkami dla nauczyciela;
   • prezentację do wykorzystania na zajęciach;
   • krótki quiz na zakończenie lekcji.
10. Przygotowanie planu ekspedycji terenowych w celu pozyskania nowych obiektów do kolekcji roślin rolniczych.
11. Podjęcie współpracy z Centralnym Ośrodkiem Badania Odmian Roślin Uprawnych i krajowymi ośrodkami zajmującymi się hodowlą roślin rolniczych w zakresie pozyskiwania próbek materiału siewnego odmian zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Odmian w celu poszerzenia kolekcji banku genów o współczesne genotypy.