Działalność Naukowa

MISJA NAUKOWA INSTYTUTU

Prowadzenie szeroko zakrojonych badań naukowych, prac rozwojowych, najwyższej jakości usług badawczo-rozwojowych, transferu zaawansowanych technologii do praktyki rolniczej i działalności upowszechniania wiedzy:

  • w dziedzinie nauk rolniczych, dyscyplinie: rolnictwo i ogrodnictwo;
  • z poszanowaniem zasad profesjonalizmu, odpowiedzialności, transparentności, wiarygodności, etyki, tolerancji;
  • przyczyniających się do budowy i rozwoju konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, należytego zaspokojenia potrzeb obecnych i przyszłych pokoleń, kształtowania pozytywnych relacji człowiek – przemysł – środowisko, zrównoważonego rozwoju, kształtowania dziedzictwa kulturowego, rozwoju regionu i kraju.

WIZJA NAUKOWA INSTYTUTU

Nawiązując do ochrony dziedzictwa kulturowego i gromadzonego przez lata doświadczenia i wiedzy Instytut stanie się nowoczesną, kompetentną, opiniotwórczą jednostką badawczą; koordynującą badania naukowe w zakresie rolnictwa; o aspiracjach kształtowania polityki krajowej w zakresie funkcjonowania i rozwoju rolnictwa w Polsce, aktywnie uczestniczącą w międzynarodowej dyskusji naukowej; dynamicznie dostosowującą się do wiodących kierunków, obszarów, celów dla zachowania konkurencyjności i stałego budowania pozycji w kraju i na świecie; posiadającą atrakcyjną ofertą naukową, rozwojową, wdrożeniową, usługową i upowszechnieniową; otwartą na współpracę.

IHAR-PIB to Instytut o dużym potencjale naukowym i rozwojowym umocowanym na trzech filarach:

  1. nauce;
  2. działaniach aplikacyjnych oraz wdrożeniach;
  3. upowszechnianiu wiedzy i komercjalizacji.

Działalność naukowa Instytutu prowadzona jest w sześciu ośrodkach naukowych rozmieszczonych na terenie kraju, tj. w Oddziale w Boninie, Oddziale w Bydgoszczy, Oddziale w Jadwisinie, Oddziale w Młochowie, Oddziale w Poznaniu, oraz w Radzikowie. Stanowią one ważne zaplecze naukowo-badawcze dla polskiej hodowli i nasiennictwa rolniczych roślin uprawnych.

Przedmiotem działania Instytutu jest prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych z zakresu agronomii, biotechnologii w rolnictwie, technologii produkcji, przechowalnictwa i przetwórstwa roślin rolniczych i energetycznych. W sposób szczególny działania Instytutu koncentrują się na:

  • genetycznych podstawach hodowli roślin uprawnych;
  • mechanizmach warunkujących odporność roślin na stresy biotyczne i abiotyczne;
  • wykorzystaniu metod molekularnych w hodowli roślin uprawnych; opracowaniu nowoczesnych metod hodowli twórczej, w tym metod oceny cech użytkowych materiałów wyjściowych i hodowlanych w warunkach laboratoryjnych i polowych;
  • monitorowaniu dla potrzeb nauki i hodowli występowania w kraju gospodarczo ważnych patogenów i szkodników roślin uprawnych, w tym organizmów kwarantannowych;
  • nowych technologiach i technikach przechowywania materiału siewnego; podnoszenia wartości biologicznej, technologicznej i przechowalniczej materiału siewnego odmian;
  • ocenie postępu odmianowego, ekonomice hodowli i optymalizacji produkcji nasiennej roślin uprawnych;
  • opracowywaniu, doskonaleniu i monitorowaniu krajowych norm nasiennych oraz metod oceny jakości materiału siewnego roślin uprawnych i sadzeniaków ziemniaka.

Mierzony publikacjami, patentami i certyfikatami dorobek naukowy Instytutu, kładzie naukowe podwaliny pod polską hodowlę. W latach 2017–2020 pracownicy Instytutu byli autorami bądź współautorami 2331 publikacji naukowych, z czego 784 to publikacje recenzowane oraz 21 patentów i 6 zgłoszeń patentowych. Tylko w latach 2017-2018 wdrożono do uprawy blisko 100 odmian podstawowych gatunków roślin uprawnych (zbóż, kukurydzy, rzepaku, ziemniaków itp.), wyhodowanych na bazie materiałów wyjściowych IHAR-PIB. Instytut, przekazując corocznie ponad 2000 nowych linii hodowlanych do praktycznej hodowli nowoczesnych odmian, wnosi bezpośredni wkład w jej rozwój i utrzymanie rynkowej konkurencyjności.

Priorytety prac naukowych i badawczo-wdrożeniowych dla hodowli roślin

Pszenica

  1. Metody hodowli roślin: selekcja genomowa roślin, selekcja wspomagana markerami (stresy biotyczne), podwojone haploidy, hodowla mieszańcowa.
  2. Wykorzystanie markerów molekularnych, bioinformatyki i genomiki: analiza kolekcji własnej i materiałów hodowlanych; odporność / tolerancja na stresy biotyczne (określenie genów R) i abiotyczne.
  3. Stresy biotyczne: choroby wirusowe i choroby grzybowe.
  4. Stresy abiotyczne: susza i wysoka temperatura, mróz.

Pszenżyto

  1. Metody hodowli roślin: selekcja wspomagana markerami, selekcja genomowa, automatyczne fenotypowanie, hodowla mieszańcowa, mutageneza ukierunkowana, podwojone haploidy.
  2. Wykorzystanie markerów molekularnych, bioinformatyki i genomiki: analiza kolekcji własnej i materiałów hodowlanych; odporność / tolerancja na stresy biotyczne i abiotyczne.
  3. Stresy biotyczne: rdza żółta, rdza brunatna, mączniak, septorioza, fuzarioza, rdza źdźbłowa, pleśń śniegowa.
  4. Stresy abiotyczne: szok termiczny, szczerbatość kłosów, susza.
  5. Wyrównanie roślin.
  6. Porastanie ziarna.
  7. Cechy technologiczne ziarna: podwyższenie liczby opadania.
  8. Hodowla ekologiczna: metody hodowli i selekcji.

Jęczmień

  1. Metody hodowli roślin: selekcja wspomagana markerami, selekcja genomowa roślin, SSD, mutageneza ukierunkowana, kultury in vitro.
  2. Wykorzystanie markerów molekularnych, bioinformatyki i genomiki: analiza kolekcji banku genów, własnej i materiałów hodowlanych (w tym wspomaganie selekcji); odporność / tolerancja na stresy biotyczne i abiotyczne.
  3. Stresy biotyczne: plamistość siatkowa, rdza jęczmienia, mączniak prawdziwy, BYDV, rynchosporioza.
  4. Atestacja materiałów na choroby.
  5. Stresy abiotyczne: zimotrwałość (jęczmień ozimy), tolerancja na wiosenne przymrozki, (jęczmień jary), susza / wysokie temperatury
  6. Hodowla ekologiczna: metody hodowli i selekcji.

Owies

  1. Metody hodowli roślin: selekcja wspomagana markerami, SSD, podwojone haploidy, „speed breeding”.
  2. Wykorzystanie markerów molekularnych, bioinformatyki i genomiki: analiza kolekcji własnej i materiałów hodowlanych; odporność / tolerancja na stresy biotyczne (określenie genów R) i abiotyczne (w tym
  3. Identyfikacja mechanizmów hartowania i rozhartowania, susza).
  4. Cechy technologiczne ziarna: podwyższenie zawartości białka i β-glukanu oraz obniżenie zawartości łuski.
  5. Stresy biotyczne: mączniak, helmintosporioza, rdza koronowa, fuzarioza, septorioza, rdza źdźbłowa.
  6. Atestacja materiałów na choroby.
  7. Wysokoplonujące odmiany krótko- / średniosłome.
  8. Formy ozime owsa.
  9. Hodowla ekologiczna: metody hodowli i selekcji.

Żyto

  1. Metody hodowli roślin: hodowla mieszańcowa, selekcja wspomagana markerami (przywracanie płodności), selekcja genomowa, fenotypowanie wysokoprzepustowe.
  2. Wykorzystanie markerów molekularnych, bioinformatyki i genomiki: analiza kolekcji i materiałów hodowlanych (w tym pule rodzicielskie). 

Rzepak

  1. Metody hodowli roślin: hodowla mieszańcowa, selekcja genomowa, mutageneza ukierunkowana.
  2. Wykorzystanie markerów molekularnych, bioinformatyki i genomiki: analiza kolekcji własnej i materiałów hodowlanych; odporność / tolerancja na stresy biotyczne (określenie genów R) i abiotyczne.
  3. Stresy biotyczne: sucha zgnilizna kapustnych, kiła, sclerotinia, verticilioza, śmietka, chowacze.
  4. Atestacja materiałów na choroby.
  5. Tolerancja na osypywanie.

Trawy

  1. Metody hodowli roślin: podwojone haploidy.
  2. Cechy jakościowe traw: analiza białek zapasowych.
  3. Stresy abiotyczne: susza, zimotrwałość.
  4. Osypywanie się nasion i ich żywotność i zdrowotność.

Bobowate

  1. Metody hodowli roślin: kultury in vitro, SSD, selekcja genomowa.
  2. Wykorzystanie markerów molekularnych, bioinformatyki i genomiki: analiza kolekcji własnej i materiałów hodowlanych; odporność / tolerancja na stresy biotyczne i abiotyczne, cechy jakościowe nasion.
  3. Plon nasion: wysokość plonu / wczesność, stabilność plonowania, zawartość białka, analiza składu chemicznego (wartość żywieniowa), zwiększenie liczby i wydajności gatunków owadów zapylających.
  4. Stresy biotyczne: wirus mozaiki grochu [pea seed-borne mosaic virus, PSbMV], mączniak prawdziwym, fuzarioza, askochytoza.
  5. Stresy abiotyczne: niskie temperatury w okresie kiełkowania (w tym poszukiwanie materiałów lepszym wigorze wiosennym), tolerancja na niskie temperatury w okresie kwitnienia, tolerancja na suszę (zwłaszcza w okresie kwitnienia i zawiązywania strąków).
  6. Odporność na wyleganie.

Ziemniak

  1. Wykorzystanie markerów molekularnych, bioinformatyki i genomiki: analiza kolekcji banku genów, własnej i materiałów hodowlanych; odporność na stresy biotyczne.
  2. Stresy biotyczne: choroby przechowalnicze bulw – zapobieganie, zwalczanie, badanie środków biologicznych i innych; bakterie endogenne w kulturach in vitro – zapobieganie, zwalczanie, metody identyfikacji; wirusy i bakterioza pierścieniowa – opracowanie szybkich testów polowych.
  3. TPS –  true potato seeds.

Kukurydza

  1. Metody hodowli roślin: hodowla mieszańcowa, selekcja wspomagana markerami (niektóre cechy), selekcja genomowa, fenotypowanie wysokoprzepustowe.
  2.  Stresy biotyczne: fuzarioza kolb.
  3. Stresy abiotyczne: susza, niska i wysoka temperatura.

Wszystkie

  1. Szkolenia dla hodowców dotyczące wykorzystania zaawansowanych narzędzi statystycznych i bioinformatycznych.
  2. Tworzenie materiałów wyjściowych („pre-breeding”) o poprawionych cechach jakościowych plonu rolniczego i podniesionej odporności na stresy biotyczne i abiotyczne.