Repozytorium

W celu zilustrowania proponowanej w pracy metody analizy statystycznej danych nieortogo-nalnych z krzyżową i zagnieżdżoną strukturą poziomów czynników wykorzystano wyniki z kompletnego doświadczenia kombinowanego z łubinem. Na podstawie tego doświadczenia zostały wygenerowane obserwacje z zachowaniem relacji występujących w układzie kompletnym. Oznacza to, że zamieszczone w tej pracy wnioski należy traktować jedynie w kategorii metodyki planowania i analizy tego typu danych. W doświadczeniu badano wpływ terminu siewu (A) i rozstawy (C) na plon wybranych odmian łubinu (B)...

Określono skład chemiczny i przydatność do zakiszania wybranych form gatunku Silphium perfoliatum w różnych fazach wegetacji. Wartość współczynnika fermentacji zielonek w okresie wegetacji od fazy wegetatywnej do fazy początku wiązania nasion była niższa niż 35. Współczynnik fermentacji dla zielonki IV formy gatunku zebranej w fazie początku wiązania nasion wynosił 36.54, co gwarantowało prawidłowy przebieg i kierunek fermentacji w zakiszanym materiale...

Ze świeżo zebranych, ręcznie młóconych nasion ślazowca pensylwańskiego pobrano 9 próbek po 6 gram. Nasiona sześciu próbek zanurzano na 20 sekund w gorącej wodzie (50–100°C), ochładzano i suszono na bibule. Pozostałe próbki trzymano przez 10, 20 i 30 minut w stężonym H2SO4, płukano w wodzie i również suszono. Kombinacją kontrolną były nasiona nieskaryfikowane. Następnego dnia część nasion każdej kombinacji (4 × 50) wysiano w szalkach Petriego, na bibule zwilżonej wodą, pozostałe przechowywano do dalszych badań...

W pracy określono zmiany fenotypowe i genotypowe w pokoleniu M1 i M2 petunii (Petunia atkinsiana D. Don) odmiany Flash Red, wywołane azydkiem sodu (AS), siarczanem etylowo-metylowym (EMS), siarczanem metylowo-metylowym (MMS) i siarczan dietylowym (DES), w stężeniach: 0,5; 1,0; 1,5 i 2,0 mM. Do oceny zmian genotypowych na poziomie DNA wykorzystano technikę ISSR-PCR. Otrzymane w pokoleniach M1 i M2 u petunii zmiany to: nieregularne białe przebarwienia na płatkach korony...

W pracy przedstawiono rozwój genetyki cech ilościowych na tle najistotniejszych osiągnięć w biometrii i naukach biologicznych. Dokonano przeglądu stosowanych podejść i metod w ujęciu historycznym wyodrębniając cztery zasadnicze okresy: 1 — powstanie hipotezy czynników wielokrotnych, 2 — rozwój metod opartych na mieszańcach wczesnych pokoleń, 3 — zastosowanie linii podwojonych haploidów (DH) w badaniach nad dziedziczeniem cech ilościowych, 4 — połączenie metod genetyki ilościowej i molekularnej.

Hodowlane doświadczenia polowe w początkowej ich fazie prowadzone są z wykorzystaniem bardzo dużej liczby linii, często większej od 1000. Wśród tych linii są zarówno genotypy charakteryzujące się znacznymi wartościami obserwowanej cechy, genotypy przeciętne, jak i te o wartościach cechy mniejszych od wartości przeciętnej. Ze względu na dużą liczbę badanych linii oraz z powodu małej ilości dostępnego materiału nasiennego, doświadczenia te są z reguły zakładane w jednym powtórzeniu z użyciem kilku obiektów wzorcowych powtarzanych wielokrotnie. Do następnego etapu badań przyjmuje się zazwyczaj około 20% do 30% badanych genotypów...

W pracy przedstawiono empiryczne porównanie ośmiu metod oceny efektów obiektowych z doświadczeń prowadzonych na wczesnych etapach hodowli. Materiał do badań stanowiły wyniki doświadczeń z pszenicą jarą, pszenicą ozimą i jęczmieniem jarym przeprowadzonych w Choryni, Kobierzycach, Polanowicach, Modzurowie oraz Nagradowicach. Powyższe linie oceniano w doświadczeniach jednopowtórzeniowych z wzorcami (stosowano od 1 do 5 odmian wzorcowych, w zależności od doświadczenia). Wyniki otrzymane dla poszczególnych metod porównywano w oparciu o różne kryteria. Jednym z nich jest kryterium równomierności rozkładu na polu doświadczalnym linii wybranych do dalszych badań (wybierano od 20% do 30% ogólnej liczby badanych linii)...

Celem programów genetyczno-hodowlanych, jak i praktyki, jest uzyskanie genotypów (odmian), które wykazują korzystne właściwości w różnych środowiskach. Podstawowym źródłem różnorodności fenotypu odmian jest nieaddytywność tych dwóch czynników, tzn. genotypu i środowiska. Nieaddytywność tę charakteryzujemy poprzez interakcję genotypowo- środowiskową. W badaniach hodowlanych bardzo ważną rolę pełnią doświadczenia wielokrotne i wieloletnie...

Do krzyżowania diallelicznego (model II Griffinga) wybrano jedenaście zróżnicowanych pod względem cech agronomicznych i jakościowych odmian pszenicy ozimej. Dwa doświadczenia (bloki losowane, trzy powtórzenia): jedno z pokoleniem F1, drugie z pokoleniem F2 (55 mieszańców i odmiany rodzicielskie w każdym) przeprowadzono w RGD w Dłoni w 2004 r. Oceniono odziedziczalność oraz komponenty genetyczne dla cech morfologicznych i cech komponentów plonu...

W pracy przedstawiono wyniki badań teoretycznych i eksperymentalnych nad metodyką statystyczną oceny stopnia szerokiej adaptacji odmian. Celem badań teoretycznych było przedstawienie koncepcji stopnia szerokiej adaptacji odmian oraz wyprowadzenie nowych miar statystycznych, a także opis miar standardowych, tj. miary Kanga i średniej genotypowej plonu. Natomiast, celem badań eksperymentalnych było zastosowanie i zbadanie przydatności tych miar, jako kryteriów do selekcji odmian o możliwie dużym stopniu szerokiej adaptacji...

Analizowano dane plonowania odmian pszenicy ozimej w 14 wielokrotnych seriach doświadczeń przedrejestrowych, przeprowadzonych w latach 1991–2004. Spośród nich wybrano 21 odmian (odmian testowanych lub wzorców) badanych w stacjach doświadczalnych przynajmniej w 3 latach. Odmiany te były wyhodowane w latach 1982–2004. Obliczono średnie poprawione plonu ziarna poprzez lata dla odmian w stacjach, w niekompletnej klasyfikacji GL za pomocą estymatora BLUE...

Materiał do badań stanowiły dwie odmiany pszenicy: Kobra — forma ozima, i Olimpia — forma jara. Doświadczenie dwuczynnikowe laboratoryjne prowadzono na wałkach Künzla w kabinie kiełkowniczej. Celem pracy była ocena cech morfologicznych: długości korzeni zarodkowych, koleoptyli i pierwszego liścia siewek uzyskanych z poszczególnych wariantów. Pierwszy czynnik stanowiły zróżnicowane dawki światła lasera półprzewodnikowego, drugim były czasy pęcznienia ziarniaków, oceniano również interakcję dawka × długość imbibicji...

W latach 2002–2005 przeprowadzono doświadczenia z 20 liniami Triticum durum Desf.,wyselekcjonowanymi z kilku kombinacji krzyżowań. Doświadczenie założono w GD Czesławice k. Nałęczowa w układzie losowanych bloków w trzech powtórzeniach. Powierzchnia poletek wynosiła 2 m2. Wzorcem była pszenica zwyczajna cv. Torka. Przedmiotem obserwacji i pomiarów były następujące cechy: porażenie roślin chorobami i odporność na wyleganie, długość okresu wegetacji...

Materiał doświadczalny stanowiły 32 linie Triticum durum Desf. i jedna wzorcowa odmiana Triticum aestivum L. Kłosy zebrane w polu moczono w wodzie (15 minut) i umieszczano w komorze wilgotnościowej. Odporność na porastanie oceniano po 3 i 7 dobach. Kłosy suszono w suszarce, a następnie młócono ręcznie oddzielając ziarniaki porośnięte od nie porośniętych. W tym samym czasie oznaczano kiełkowanie nasion na bibule w szalkach Petriego. Ocenę tą powtórzono po 4 i 8 tygodniach. W ostatnim terminie wykonano też kiełkowanie w 10-4 M roztworze kwasu abscysynowego...

W pracy przedstawiono teoretyczne podstawy analizy retrospektywnej na niekompletnych danych historycznych pochodzących z wieloletnich serii doświadczeń w wielu miejscowościach. Analiza ta stanowi integralną część metody pattern analysis i stosuje się do wydzielania grup miejscowości, w których odmiany są podobnie zróżnicowane pod względem plonu. Praca prezentuje aspekt wyzna-czania odległości pomiędzy miejscowościami uśrednionych poprzez lata. Opisana metodyka została wykorzystana w procedurach pakietu SEQRET, co zaprezentowano na przykładzie w Części II.

W pracy przedstawiono zastosowanie metod analizy wzorca do wydzielenia grup miejscowości dla niekompletnych danych z doświadczeń przedrejestrowych z pszenicą ozimą. Przy użyciu pakietu SEQRET wydzielono grupy miejscowości o podobnie różnicującym wpływie na odmiany oraz wyz-naczono współczynniki opisujące dopasowanie modelu. Praca prezentuje praktyczne zastosowanie metodyki, której teoretyczny opis zamieszczono w Części I.

W pracy przedstawiono wielowymiarowe podejście do badania wpływu terminów i gęstości siewu na plon i masę 1000 ziaren oraz trzy wybrane cechy technologiczne (ciężar objętościowy, zawartość białka i skrobi w ziarnie) u czterech odmian pszenżyta jarego. Dane z serii doświadczeń prowadzonych w latach 2004–2006 w dwóch miejscowościach opracowano statystycznie stosując metody jedno i wielowymiarowe. Wszystkie doświadczenia były prowadzone w układzie split-plot w 3 powtórzeniach...

Przedmiotem badań były mieszańce żyta i pszenżyta wraz z komponentami rodzicielskimi. Badania miały na celu określenie zależności efektu heterozji mieszańców F1 żyta i pszenżyta od dystansu genetycznego pomiędzy komponentami rodzicielskimi przy użyciu modeli matematycznych. Zarówno dla markerów molekularnych RAPD jak i AFLP funkcjami najlepiej opisującymi zależność efektu heterozji dla plonu ziarna od dystansu genetycznego były: wielomian trzeciego stopnia...

Materiałem do badań były cztery odmiany żyta ozimego: Amilo, Dańkowskie Nowe, Diamant i Warko, dwie odmiany żyta jarego — Abago i Bojko oraz pięć odmian pszenżyta ozimego — Fidelio, Grenado, Presto, Woltario, Zorro i dwie odmiany pszenżyta jarego — Legalo i Dublet. W warunkach laboratoryjnych oceniano wpływ zróżnicowanych dawek światła lasera półprzewodnikowego o mocy 200 mW na wartość siewną, cechy morfologiczne oraz siłę diastatyczną badanych odmian żyta i pszenżyta...

W pracy wykorzystano cztery metody parametryczne i pięć nieparametrycznych opartych na różnych przesłankach metodycznych. Spośród metod parametrycznych zastosowano liniowy współczynnik regresji oraz wariancje odchyleń od regresji Eberharta i Russella, statystykę stabilności Shukli, miernik stabilności genotypowej Hansona i ekowalencję Wrickego. Z metod niepara-metrycznych wykorzystano: dwa mierniki stabilności Hühna, metodę Kanga, oraz nową metodę nieparametryczną opartą na rangach grup jednorodnych i współczynnikach zmienności...

Celem niniejszych badań była identyfikacja regionów genomowych kontrolujących długość liścia flagowego (FLL) w dwóch populacjach mapujących żyta Ds2 × RXL10 i 541 × Ot1-3. Wykryto łącznie 5 QTL (dwa dla Ds2 × RXL10 i trzy dla 541 × Ot1-3), które zmapowano na chromosomach 2R, 4R i 7R. Tylko QTL zidentyfikowane na chromosomie 2R lokalizowały się w tym samym regionie u obu populacji mapujących...

Celem niniejszych badań było rozpoznanie dziedzicznego podłoża wybranych cech morfologicznych związanych z odpornością roślin żyta na wyleganie. Do badań wykorzystano 100 osobników populacji F4 mieszańca Ds2 × RXL10. Wykonano pomiary biometryczne długości i grubości II międzywęźla (ISL, IST), oraz w oparciu o opublikowane wcześniej wyniki dla wysokości roślin wyliczono współczynnik wylegania (Lc) obliczany jako stosunek grubości II międzywęźla do wysokości roślin...

Na wynikach doświadczeń porejestrowych z lat 2005–2007 wykonano ocenę stabilności plonowania odmian żyta wykorzystując metodę rang grup jednorodnych i współczynników zmienności (RD + V). Metoda w założeniu oparta jest na kolejności plonowania (rangach) odmian w poszczególnych środowiskach. W pojedynczych doświadczeniach przy większej liczbie odmian, tworzy się wiele grup jednorodnych, wewnątrz których różnice w plonach są nieistotne. W pracy grupom jednorodnym nadano kolejne rangi...

Interakcja genotypowo-środowiskowa jest jednym z głównych źródeł różnic w plonowaniu odmian. Istnienie i zakres interakcji determinuje przydatność odmian w różnych środowiskach. Częściowo możemy ją wyjaśnić poprzez niektóre cechy charakteryzujące środowisko takie jak np.: roczna wielkość opadów, temperatura powietrza, częstość występowania chorób, żyzność gleby. W celu wyjaśnienia interakcji genotypowo-środowiskowej wykorzystujemy w pracy informację zawartą w dwuwymiarowej tabeli danych, stosując przy tym następujące metody statystyczne: analiza regresji łącznej, algorytm naprzemienny Zig-Zag, estymacja parametrów równań regresji oraz testy jednoczesne Scheffego, Tukeya i Bonferroniego...

Przedmiotem analiz było potomstwo 6 linii wsobnych kukurydzy (różnych dla każdego roku) krzyżowanych z ośmioma testerami (układ czynnikowy). Cztery testery charakteryzowały się ziarnem szklistym (flint) a cztery ziarnem zębokształtnym (dent). Doświadczenia założono, w kolejnych dwóch latach, metodą bloków niekompletnych w dwóch powtórzeniach. W okresie wegetacji roślin określono: odporność na krzewienie (w skali 9o), rośliny nie porażone przez głownię oraz rośliny stojące przed zbiorem (w stopniach Blissa). Po zbiorze oceniono: zawartość suchej masy w ziarnie i plon ziarna z poletka...

W ostatnich latach obserwuje się na plantacjach rzepaku ozimego występowanie roślin o budowie morfologicznej odbiegającej od budowy morfologicznej typowej dla roślin rzepaku. Jednocześnie w różnych rejonach Polski pojawiają się problemy z utrzymaniem jakości surowca olejarskiego dla przemysłu tłuszczowego. Z tego względu podjęto badania mające na celu wyjaśnienie czy przyczyną tego są samosiewy. Badania obejmowały 122 samosiewy pobrane z plantacji rzepaku ozimego podwójnie ulepszonego w sezonie 2005/2006 w trzech województwach...

Materiałem badawczym były plony odmian rzepaku ozimego z doświadczeń porejestrowych przeprowadzonych na terenie Dolnego Śląska w latach 2005–2007 w Krościnie Małej, Naroczycach, Pawłowicach, Tarnowie Śląskim, Tomaszowie Bolesławieckim i Zybiszowie. Badano cztery odmiany populacyjne: Bazyl, Bojan, Cabriolet i Californium oraz pięć odmian mieszańcowych: Baldur, Kronos, Mazur, Pomorzanin, Titan. Do analizy stabilności plonowania wykorzystano parametryczne i nieparametryczne metody...

Przeprowadzono krzyżowanie dialleliczne (typ II wg Griffinga, 1956) pomiędzy 8 liniami wsobnymi (S6) rzepaku jarego. Linie te wyselekcjonowano z 30 linii hodowlanych (SHR Borowo) w oparciu o wyniki wielozmiennej analizy wariancji. Doświadczenie polowe z genotypami rodzicielskimi oraz z mieszańcami F1 przeprowadzono w latach 2002–2003. Wykonano analizę genetyczną dziewięciu cech ilościowych...

Analiza hodowlana może być zrealizowana poprzez zastosowanie odpowiednich schematów krzyżowań form rodzicielskich. U gatunków obcopylnych, gdy dysponujemy znaczną liczbą linii wsobnych prowadzi się doświadczenia z mieszańcami otrzymanymi w wyniku krzyżowania typu linia . tester. Możliwe jest wówczas przetestowanie większej liczby linii aniżeli w krzyżowaniach diallelicznych. Istotnym jednak problemem jest wybór odpowiednich testerów, które najlepiej będą różnicować badane linie wsobne pod względem analizowanej u mieszańców cechy...

Celem pracy było zbadanie zróżnicowania genetycznego pomiędzy wybranymi gatunkami z kolekcji rodzaju Lathyrus z wykorzystaniem polimorficznych losowo amplifikowanych fragmentów DNA oraz ocena zawartości kwasu ß-N-oxalyl-L-.-ß-diaminopropionowego (ß-ODAP). Materiał do badań stanowiły rośliny reprezentujące cztery gatunki: L. sativus, L. cicera, L. tingitanus i L. gorgoni. Przeprowadzono reakcję RAPD-PCR dla 28 dziesięcionukleotydowych starterów o losowej sekwencji, otrzymując polimorfizm na poziomie 97%...

W pracy podjęto próbę wyznaczenia związków pomiędzy plonem owoców truskawki powtarzającej owocowanie i cechami jakości owoców. Użyte do analizy statystycznej dane (wyniki) oceny polowej 1280 siewek, należących do 32 rodzin mieszańcowych pochodziły z Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach. Zmienność obiektów badano z użyciem analizy składowych głównych, a następnie zastosowano hierarchiczną analizę skupień metodą Warda do wydzielania 3 grup jednorodnych...

Prof. Stanisław Węgrzyn urodził się w 1931 roku w Mstowie w powiecie Limanowskim. Po ukończeniu szkoły podstawowej w czasie II wojny światowej, częściowo na tajnych kursach rozpoczyna naukę w prywatnym gimnazjum i liceum prowadzonym przez OO. Cystersów w pobliskim Szczyrzycu. Szkoła ta była (na ówczesne czasy) jedną z najlepiej prowadzonych szkół średnich na Podhalu...

Praca zawiera propozycję metody grupowania wielocechowych obiektów o rozkładach normalnych ze wspólną macierzą kowariancji. Metoda ta jest stosowana w analizie skupień i wykorzystuje odległości Mahalanobisa jako miarę podobieństwa dwóch obiektów. Grupowanie polega na łączeniu obiektów najbardziej do siebie podobnych, czyli takich między którymi odległość Mahalamnobisa jest najmniejsza...

Precyzja jednoczynnikowych doświadczeń blokowych jest często określana poprzez wartości najmniejszej różnicy istotnej (NRI) wyrażanej w procentach średniej wartości analizowanych cech (NRI%). W tym opracowaniu, wykorzystując wyniki kilkuset doświadczeń z pszenicą jarą i ozimą, z jęczmieniem jarym oraz z pszenżytem ozimym, sprawdzono m.in. czy tak rozumiana precyzja zależy od roku prowadzenia badań. W tym celu zastosowano nieparametryczny test Kruskala-Wallisa...

W procesie hodowli zbóż samopylnych w dużym uproszczeniu można wyróżnić trzy elementy: dobór materiałów wyjściowych, metody hodowli oraz ocena linii pod względem wartości gospodarczej. Stosunkowo małe zróżnicowanie genetyczne odmian zarejestrowanych w krajach europejskich o podobnym klimacie do Polski, wskazuje na ich duże podobieństwo. Potwierdzają to liczne w ostatnich latach prace, w których przy pomocy technik molekularnych analizowano zmienność odmian zbóż. Również dużą unifikację wykazują metody hodowli zbóż stosowane przez hodowców...

W pracy badano zmienność i współzależność 14 cech użytkowych pszenicy ozimej na podstawie obserwacji 51 obiektów w kolekcji roboczej zgromadzonej przez Zakład Oceny Jakości i Metod Hodowli Zbóż w Krakowie. Rozpatrywano zarówno cechy struktury plonu, cechy odporności na najważniejsze choroby jak i cechy charakteryzujące właściwości technologiczne badanych obiektów kolekcyjnych. Obserwacje pochodziły z lat 1999–2002 i stanowiły niekompletną, dwukierunkową klasyfikację krzyżową obiekty × lata. Wykonano wielowymiarową analizę wariancji według modelu losowego...

W pracy przedstawiono dwa podejścia do badania zależności między cechami w kolekcji roboczej pszenicy ozimej wykorzystujące zastosowania metody głównych składowych (PCA). Pierwsze, klasyczne podejście, polegało na przeprowadzeniu PCA na podstawie macierzy współczynników korelacji fenotypowych tj. macierzy uzyskanej w oparciu o estymatory średnich fenotypowych z rozważanych lat, a następnie wyznaczeniu współczynników korelacji między składowymi, a wartościami estymatorów średnich dla rozważanych cech...

W pracy badano zmienność, genetyczne uwarunkowanie i zależność pomiędzy 13 cechami technologicznymi pszenicy ozimej na podstawie analizy laboratoryjnej ziarna 105 obiektów z doświadczeń wstępnych wykonanych przez Zakład Roślin Zbożowych w Krakowie w 2005 i 2006 roku. Analizy statystyczne wykonano dla każdego roku osobno. Objęły one analizę wariancji, współczynniki zmienności, współczynniki genetycznego uwarunkowania cech oraz współczynniki korelacji fenotypowych i genotypowych...

Na podstawie serii doświadczeń przedrejestrowych z pszenicą ozimą przeprowadzonych w latach 1991–2007 dokonano oceny genotypowej i środowiskowej zmienności plonu ziarna. Stwierdzono, że ocena wariancji genotypowej była niezależna od wysokości średniego plonowania. Zaobserwowana ujemna zależność wariancji interakcji genotypowo-środowiskowej od średniego plonu serii wskazuje, że niekorzystne warunki obniżające plonowanie w danym sezonie przyczyniły się do wzrostu roli interakcji...

Doświadczenie z 17 rodami pszenicy ozimej twardej i 3 odmianami pszenicy ozimej zwyczajnej założono metodą losowanych bloków w dwóch powtórzeniach, czterech miejscowościach w 2005 roku. Wykonano następujące oznaczenia i pomiary: zawartość białka w ziarnie, szklistość ziarna, zawartość popiołu w ziarnie, liczba opadania, zawartość β-karotenu w ziarnie oraz plon ziarna z poletka. Stwierdzono istotne zróżnicowanie badanych form pod względem wszystkich cech...