Repozytorium

W pracy przedstawiono wyniki doświadczenia polowego przeprowadzonego w Jadwisinie na glebie lekkiej w latach 2006–2009 z zastosowaniem nawożenia azotem w zakresie 0–200 kgha-1. Pobranie azotu z plonem bulw (PN) i współczynnik wykorzystania azotu (WN) obliczono dla trzech grup badanych odmian: jadalnych wczesnych, jadalnych „późniejszych” i późnych skrobiowych. Pobranie azotu z plonem bulw było kształtowane głównie przez dawki azotu, którym można przypisać średnio 50% udziału w zmienności całkowitej PN, i 19% udziału w zmienności całkowitej wykorzystania azotu WN. Wraz ze wzrostem dawki pobranie wzrastało, a wykorzystanie malało w każdej badanej grupie odmian. Kolejnym czynnikiem modyfikującym znacząco proces pobrania i wykorzystania azotu przez rośliny ziemniaka były warunki klimatyczne, którym można przypisać nieco ponad 20% udziału w zmienności całkowitej PN oraz 26% udziału w zmienności całkowitej WN. Stwierdzono istotne zróżnicowanie stopnia pobrania azotu między badanymi odmianami. Najwyższymi wartościami pobrania charakteryzowały się odmiany skrobiowe, a najniższymi odmiany jadalne wczesne. Mokre okresy wegetacji zmniejszały wartości pobrania (PN) u wszystkich badanych grup odmian i wykorzystania (WN) u odmian wczesnych w porównaniu z optymalnym okresem wegetacji...

Celem pracy było określenie wpływu zastosowania zabiegu rekondycjonowania na zmiany zawartości cukrów redukujących w wybranych odmianach bulw ziemniaka oraz ustalenie zależności między zawartością cukrów redukujących w bulwach ziemniaka po zbiorze i po zabiegu rekondycjo–nowania. Badania prowadzono na pięciu odmianach ziemniaka jadalnego: Finezja, Flaming, Jelly, Oman i Wiarus. Ziemniaki przechowywano w temperaturach 3°C, a następnie poddawano je rekondycjonowaniu w temperaturze 15°C przez okres 7 i 14 dni. Badania prowadzono w trzech terminach: po zbiorze i po 3 i 7 miesiącach przechowywania. Oznaczano zawartość cukrów redukujących. Ziemniaki badanych odmian cechowały się niską zawartością cukrów redukujących po zbiorze. Przechowywanie bulw wszystkich odmian ziemniaka w niskiej temperaturze powodowało akumulację cukrów redukujących. Najwyższe obniżenie zawartości cukrów redukujących uzyskano w bulwach odmian Flaming i Jelly niezależnie od czasu przechowywania bulw oraz czasu prowadzenia zabiegu rekondycjonowania. Wykazano istotną zależność między zawartością cukrów redukujących w ziemniakach po zbiorze a obniżeniem zawartości cukrów redukujących po zabiegu rekondycjonowania (r = 0,90)...

Analizę oparto na wynikach ścisłego doświadczenia polowego przeprowadzonego w latach 1998–2000 w stacji doświadczalnej w Uhninie. Obiektem badań było jedenaście średnio późnych (Ania, Anielka, Arkadia, Fregata, Grot, Klepa, Omulew, Rybitwa, Rywal, Salto, Vistula) i pięć późnych (Dunajec, Hinga, Jantar, Meduza, Wawrzyn) odmian ziemniaka. Nawożenie mineralne na stałym poziomie stosowano wiosną przed sadzeniem, zaś organiczne — jesienią. Zdrowotność sadzeniaków była porównywalna (C/A). W doświadczeniu określono plon bulw, suchą masę oraz plon suchej masy. Plony potencjalne obliczano wg metody van der Zaag z modyfikacją Mazurczyka. Celem było określenie wpływu aktywności fotosyntetycznej na potencjał plonowania średnio późnych i późnych odmian ziemniaka w warunkach polowych a także ocena możliwości zwiększenia produktywności i produkcyjności tych odmian. W warunkach wschodniej części Polski potencjalne plony bulw średnio późnych odmian ziemniaka mogą być o 35% wyższe od plonów rzeczywistych, natomiast w przypadku odmian późnych o 22,2%. Stosunek plonów aktualnych do potencjalnych na poziomie 0,66 zapewnia już uzyskiwanie dobrych plonów, zarówno średnio późnych, jak i późnych odmian ziemniaka. Czynnik genetyczny najsilniej decydował o zmienności fenotypowej zawartości suchej masy, czynniki siedliska najsilniej determinowały zmienność fenotypową plonu bulw i plonu suchej masy, zaś współdziałanie odmian i lat oddziaływało najsilniej na plon suchej masy...

Analizę oparto o badania polowe, przeprowadzone w latach 2007–2009, w Żyznowie, w powiecie strzyżowskim na wysokości 387 m n.p.m. Eksperyment założono w układzie zależnym, split-split-plot, w 3 powtórzeniach. Czynnikiem pierwszego rzędu były odmiany: Amerykany, Denar; drugiego rzędu — terminy sadzenia (optymalny, opóźniony), trzeciego rzędu — zabiegi (podkiełkowanie i brak podkiełkowywania). Optymalny termin sadzenia przypadał na 17 kwietnia, zaś opóźniony — 2 tygodnie po pierwszym terminie. Materiał nasienny odmiany Denar był w klasie C/A, zaś odmiany Amerykany — był niecertyfikowany. W doświadczeniu stosowano jedynie nawożenie organiczne, w ilości 25 t•ha-1, jesienią. Zabiegi agrotechniczne prowadzono zgodnie z dobrą praktyką rolniczą. Szczególnie niekorzystne dla uprawy ziemniaka, w warunkach Pogórza Strzyżowsko-Dynowskiego, okazało się opóźnienie terminu sadzenia, powodując istotny spadek plonu ogólnego i handlowego; przy czym podkiełkowywanie bulw przed sadzeniem łagodziło ten ujemny efekt. Zabieg podkiełkowywania przyspieszył wschody o 12 dni, przesuwając wegetację na wcześniejszy okres, co pozwoliło na „ucieczkę” przed zarazą ziemniaka, zwiększenie plonu ogólnego i handlowego oraz złagodzenie ujemnego efektu opóźnienia sadzenia. Bardzo stara odmiana Amerykany, uprawiana w warunkach podgórskich, okazała się istotnie plenniejsza i lepiej reagująca na czynniki agrotechniczne od współczesnej odmiany Denar, stąd też zasługuje na większe zainteresowanie i może zwiększyć bioróżnorodność odmian dostępnych dla ekologicznego systemu uprawy...

W latach 2008–2009 przeprowadzono badania dotyczące wpływu kilku czynników, tj: miejsca uprawy (jakości gleby), nawadniania, przygotowania sadzeniaków i stosowania efektywnych mikroorganizmów na jakość handlową bulw ziemniaków uprawianych w systemie ekologicznym. Przebadano 8 odmian należących do różnych grup wczesności. Stwierdzono, że największy wpływ na występowanie w plonie wad zewnętrznych i wewnętrznych miał czynnik odmianowy. Miejsce uprawy (jakość gleby) wpłynęło na występowanie parcha zwykłego, ospowatości i deformacji bulw. Nawadnianie ograniczało występowanie parcha zwykłego, deformacji i rdzawej plamistości miąższu. Najmniejszy wpływ na jakość handlową bulw miało podkiełkowanie sadzeniaków i efektywne mikroorganizmy...

Badania polowe przeprowadzono w latach 2005–2007. Oceniano dwa adiuwanty: Ikar 95 EC (95% oleju mineralnego SAE 10/95) oraz Olemix 84 EC (84% oleju mineralnego DSA). Standard (wzorzec) stanowił olej mineralny Sunspray 850 EC (98,8% oleju mineralnego + 1,2% emulgatora). Wpływ olejów na porażenie PVY i PVM oceniano na dwóch odmianach ziemniaka: Rosalind — odmiana wczesna (odporność na PVY — 5,5; PVM — 3,5, w skali 1–9, gdzie 1 oznacza brak odporności, a 9 odporność skrajną) oraz Clarissa — odmiana średnio wczesna (odporność na PVY — 4,5; PVM — 3). W celu zwiększenia presji infekcyjnej wirusów wokół poletek wysadzano dodatkowo ziemniaki wtórnie porażone PVY i PVM. Oleje stosowano w stężeniu 2% i 4%. Rocznie wykonywano od 8 do 9 zabiegów w odstępach 7-dniowych. Największą skutecznością w ograniczaniu porażenia PVY i PVM przy zróżnicowanej, często bardzo wysokiej presji infekcyjnej w latach badań wykazał się adiuwant Olemix 84 EC (udział bulw porażonych niższy o 65%), następnie nieco słabiej olej Sunspray 850 EC (udział bulw porażonych niższy o 56%), oraz Ikar 95 EC (udział bulw porażonych niższy o 50%). Korzystniejsze nie tylko ze względów ekonomicznych okazało się zastosowanie 2% stężenia oleju, dla którego skuteczność ochrony przed PVY była równa lub nieco lepsza niż przy wyższym stężeniu 4%. Intensywna ochrona olejem Olemix 84 EC oraz Ikar 95 EC w niektórych latach i na niektórych odmianach powodowała niewielkie objawy fitotoksyczności na roślinach przypominające wyglądem pierwotne porażenie PVY (tłuste nekrozy na spodniej stronie blaszki liściowej) oraz nieznaczne spadki plonu (maksymalnie do 8%)...

Badania laboratoryjne i polowe prowadzono z użyciem ziarna 12 odmian jęczmienia jarego. Celem pracy była ocena wpływu zdrowotności materiału siewnego na występowanie chorób przenoszonych z nasionami oraz na wartość siewną zebranego ziarna. Stwierdzono, że materiał siewny jęczmienia jarego był licznie zasiedlony przez grzyby, zwłaszcza gatunki patogeniczne: Fusarium spp., Bipolaris sorokiniana i Drechslera teres. Istotny wpływ na występowanie chorób na roślinach miało porażenie przez patogeny materiału siewnego użytego do założenia doświadczenia polowego oraz warunki pogodowe w czasie wegetacji. Analiza otrzymanych wyników wykazała również, że wartość siewna zebranego ziarna, w tym jego zdrowotność, zależała przede wszystkim od zdrowotności materiału siewnego użytego do założenia doświadczenia oraz nasilenia występowania chorób w polu...

Badano materiał nasienny bezpośrednio po zbiorze kombajnowym z ekologicznych plantacji nasiennych zbóż jarych w latach 2004–2007. Stwierdzono występowanie nasion roślin uprawnych i chwastów, w tym chwastów zastrzeżonych, których liczba była wyższa niż przewidują standardy jakości dla materiału siewnego. Spektrum gatunków nasion roślin towarzyszących było zróżnicowane w latach. Występowanie nasion danego gatunku przedstawiono przy użyciu wskaźników częstości i obfitości. Do gatunków o najwyższej częstości w każdym roku należały: Chenopodium album, Fallopia convolvulus, Persicaria lapathifolia i Vicia hirsuta. Skład gatunkowy nasion innych roślin zmniejszył się podczas 4 lat badań między innymi z powodu usuwania chwastów zastrzeżonych na plantacji oraz unikania podczas zbioru zamieszania nasionami innych roślin uprawnych...

Badano gatunki zdolne spełniać rolę pionierską w sukcesji naturalnej na bezglebowym podłożu wapna poflotacyjnego, zastosowanego do rekultywacji technicznej terenów poeksploatacyjnych kopalni siarki pozyskiwanej metodą otworową. Oceniano też dynamikę zmian gatunków zachodzącą w kolejnych latach prowadzenia eksperymentu. Wyniki badań wskazują, że w łanie kostrzewy trzcinowej porastającej wapno poflotacyjne wkraczają w pierwszej kolejności trawy: kupkówka pospolita (Dactylis glomerata L.), trzcinnik piaskowy (Calamagrostis epigeios (L.) Roth.) i perz właściwy (Agropyron repens (L.) P.B.) oraz motylkowate wieloletnie: koniczyna biała (Trifolium repens L.), lucerna sierpowata (Medicago falcata L.), koniczyna łąkowa (Trifolium pratense L.). Na terenach zniszczonych przez pożar następuje proces sukcesji wtórnej, maleje udział trzcinnika piaskowego i perzu właściwego na korzyść kostrzewy trzcinowej (Festuca arundinacea Schreb.) i wieloletnich gatunków roślin dwuliściennych. Następuje również zwiększenie udziału roślinności drzewiastej kosztem roślinności zielnej. Wśród drzew dominują gatunki wierzb (Salix sp.) i topól (Populus sp.) a kilka innych gatunków występuje pojedynczo...

Celem badań była ocena zawartości ergowaliny w 71 próbach traw pochodzących z 24 użytków zielonych, w których wcześniej stwierdzono obecność grzybni endofitycznej. Były to ekotypy Deschampsia caespitosa, Festuca arundinacea, F. pratensis, F. rubra i Lolium perenne. Badanie zawartości ergowaliny w ekotypach zasiedlonych przez endofity (E+) przeprowadzono przy użyciu metody HPLC z detekcją fluorescencyjną. Zdolność grzybni endofitycznej do produkowania ergowaliny została stwierdzona w roślinach 4 z 5 badanych gatunków o stwierdzonym wcześniej zasiedleniu przez grzyby endofityczne. Nie produkowały jej jedynie endofity obecne w próbach D. caespitosa. Analizy wykazały, że produkcja ergowaliny jest cechą zmienną pod względem jakościowym oraz ilościowym nawet w obrębie jednego gatunku traw. Ponadto stwierdzono, że sposób użytkowania ma wpływ na produkcję ergowaliny przez grzyby endofityczne z rodzaju Neotyphodium...

Celem przeprowadzonych badań było sprawdzenie patogeniczności 10 izolatów Clavibacter michiganensis subsp. sepedonicus (Cms), sprawcy bakteriozy pierścieniowej ziemniaka, uzyskanych z ekstraktów bulw ziemniaka porażonych latentnie chorobą. Wyosobniono 10 izolatów C. michiganensis subsp. sepedonicus i badano ich chorobotwórczość w stosunku do bakłażana (Solanum melongena) i ziemniaka (Solanum tuberosum). Wykazano, że badane izolaty są patogeniczne w różnym stopniu względem ziemniaka i bakłażana...

Trzy diploidalne rody ziemniaka wyselekcjonowane pod kątem zdolności do tworzenia męskich gamet 2n oraz wysokiej jakości kulinarnej (DG 03-131, DG 03-170) i zdolności do produkowania chipsów o jasnej barwie po długotrwałym przechowaniu bulw w niskiej temperaturze 4°C (DG 03-277) zostały wykorzystane jako formy ojcowskie w czterech krzyżowaniach 4x−2x z zaawanso¬wanymi rodami tetraploidalnymi. Celem badań była: (1) ocena przydatności diploidalnych rodziców do tworzenia wartościowego tetraploidalnego materiału hodowlanego, (2) oszacowanie odziedzi¬czalności w szerszym sensie (H) w nowo utworzonych potomstwach z krzyżowań 4x-2x dla trzech cech jakości przetwórczej i siedmiu cech morfologicznych bulw. W polu, w 2008 i 2009 r. wysadzono po cztery potomstwa z krzyżowań 4x-2x i 4x-4x, ich rodzice oraz cztery odmiany wzor¬cowe. Każda rodzina była reprezentowana przez 20 rodów, rosnących na 3-krzakowych poletkach w trzech powtórzeniach. Wszystkie osiem rodzin zostało ocenione w układzie losowanych bloków. Potomstwa uzyskane z krzyżowań 4x-2x wykazywały wysoką fenotypową wariancję pod względem plonu bulw, zawartości skrobi, barwy chipsów, cech morfologicznych bulw oraz średnie do średnio wysokich współczynniki odziedziczalności (H) tych cech. Rody DG 03-131 i DG 03-170 wytwarzały potomstwa, które miały wyższe średnie dla plonu bulw, zawartości skrobi i plonu skrobi niż średnia dla odmian wzorcowych. Ród DG 03-277 wytworzył potomstwo, którego średnia nota dla barwy chipsów była na poziomie średniej oceny dla odmiany Snowden, wiodącej dla typu „cold chipping”. Fakt ten wskazuje, że ród DG 03-277 może być wykorzystany jako forma rodzicielska do przeniesienia cechy „cold chipping” do tetraploidalnych potomstw w dalszych pracach hodowlanych...

Treścią pracy jest szacowanie kosztów produkcji nasiennej ziemniaka oraz analiza czynników kształtujących ich poziom. Opłacalność produkcji nasiennej jako bariera o charakterze podażowym według badań wymieniana jest na czwartym-piątym miejscu wśród elementów strategii rozwoju i odbudowy rynku nasiennego. Oprócz możliwie wysokich plonów materiału nasiennego (frakcji sadzeniaków), czynnikami redukcji kosztów jednostkowych kwalifikowanych sadzeniaków jest wdrożenie zagonowej technologii oraz innych elementów innowacji technologicznych. Ze względu na konieczność spełnienia urzędowych wymagań fitosanitarnych (zmniejszenie ryzyka dyskwalifi¬kacji) uzasadnione jest wczesne niszczenie naci, stosowanie zaprawy nasiennej, a także oleju mineralnego...

Wyniki badań oparto na doświadczeniu polowym przeprowadzonym w latach 2008–2009 w Rolniczej Stacji Doświadczalnej należącej do Akademii Podlaskiej w Siedlcach. Celem pracy było porównanie opłacalności produkcji ziemniaka jadalnego w zależności od sposobów odchwaszczania. Badanymi czynnikami były: czynnik I — odmiany ziemniaka: Cekin i Satina, czynnik II — pięć sposobów odchwaszczania: 1. obiekt kontrolny — pielęgnacja mechaniczna przed i po wschodach roślin ziemniaka, 2. Command 480 EC 0,2 dm3•ha-1, 3. Command 480 EC 0,2 dm3•ha-1 + Afalon Dyspersyjny 450 SC 1,0 dm3•ha-1, 4. Stomp 400 SC 3,5 dm3•ha-1, 5. Stomp 400 SC 3,5 dm3•ha-1 + Afalon Dyspersyjny 450 SC 1,0 dm3•ha-1. Do oceny ekonomicznej sposobów odchwaszczania wykorzystano metodę opartą na standardowej nadwyżce bezpośredniej (SGM — Standard Gross Margin). Wartość uzyskanego plonu ziemniaka była zróżnicowana i kształtowała się od 11078,6 do 19381,2 PLN u odmiany Cekin i od 8886,8 do 16383,8 PLN u odmiany Satina. Standardowa nadwyżka bezpośrednia wynosiła od minus 162,8 PLN na obiekcie kontrolnym do 10018,3 PLN, na obiekcie, na którym zastosowano mieszaninę herbicydów Command 480 SC + Afalon Dyspersyjny 450 SC...

Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2004–2006 w Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Zawadach należącej do Akademii Podlaskiej w Siedlcach. Celem badań było określenie wpływu insektycydów najnowszej generacji (Actara 25 WG w dawce 0,08 kg∙ha-1, Calypso 480 SC — w trzech dawkach: 0,05; 0,075; 0,1 dm3∙ha-1, Regent 200 SC w dawce 0,1 dm3∙ha-1) stosowanych do zwalczania stonki ziemniaczanej na zawartość białka ogólnego i białka właściwego w bulwach trzech odmian ziemniaka jadalnego: Wiking, Mors, Żagiel. W bulwach odmiany Wiking stwierdzono największą zawartość białka ogólnego, a w bulwach odmiany Mors największą zawartość białka właściwego. Aplikowane insektycydy wpłynęły na wzrost białka ogólnego i właściwego w porów¬naniu z obiektem kontrolnym, na którym nie stosowano insektycydów...

Wyniki badań pochodzą z doświadczenia polowego przeprowadzonego w latach 2004–2006 w Rolniczej Stacji Doświadczalnej Zawady należącej do Akademii Podlaskiej w Siedlcach. Doświad¬czenie założono jako dwuczynnikowe w układzie split-plot w trzech powtórzeniach. W doświad¬czeniu badano dwa czynniki: I. czynnik — odmiany ziemniaka: Wiking, Mors, Żagiel. II. czynnik — insektycydy stosowane do zwalczania stonki ziemniaczanej: 1. Obiekt kontrolny, bez insektycydów, 2. Actara 25 WG w dawce 0,08 kg•ha-1, 3. Regent 200 SC w dawce 0,1 dm3•ha-1, 4. Calypso 480 SC w dawce 0,05 dm3•ha-1, 5. Calypso 480 SC w dawce 0,075 dm3•ha-1, 6. Calypso 480 SC w dawce 0,1 dm3•ha-1. Celem badań było określenie wpływu wybranych insektycydów stosowanych do zwalczania stonki ziemniaczanej na plon oraz jego strukturę. Masa bulw pod jedną rośliną jest cechą niezwykle ważną, gdyż decyduje o wydajności ziemniaka z jednostki powierzchni. Sposoby zwalczania stonki ziemniaczanej w istotny sposób różnicowały masę bulw z jednej rośliny. Największą wartość omawianej cechy zanotowano na obiekcie, na którym zastosowano preparat Calypso 480 SC w dawkach 0,075 i 0,1 dm3•ha-1, najmniejszą zaś z obiektu kontrolnego. Również w istotny sposób wartość tej cechy różnicowały odmiany. Największą masę bulw pod jedną rośliną otrzymano u odmiany Mors (średnio 683,4 g), zaś najmniejszą u odmiany Żagiel (535,7 g). Obliczenia statystyczne nie wykazały istotnego wpływu sposobów zwalczania stonki ziemniaczanej oraz odmian na liczbę bulw pod jedną rośliną. Jednakże największą liczbę bulw z jednej rośliny uzyskano z obiektów 1. (obiekt kontrolny) i 2. (Actara 25 WG w dawce 0,08 kg•ha-1), natomiast najmniejszą z obiektu 6. (Calypso 480 SC w dawce 0,1 dm3•ha-1)...

Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2004–2006 w Rolniczej Stacji Doświadczalnej Zawady należącej do Akademii Podlaskiej w Siedlcach. Doświadczenie założono metodą losowanych podbloków jako dwuczynnikowe w trzech powtórzeniach. Badanymi czynnikami były: czynnik I — odmiany ziemniaka: Wiking, Mors, Żagiel, czynnik II — sposoby zwalczania stonki ziemniaczanej z udziałem insektycydów: Actara 25 WG w dawce 0,08 kg∙ha-1, Regent 200 SC w dawce 0,1 dm3∙ha-1, Calypso 480 SC w trzech dawkach: 0,05; 0,075; 0,1 dm3∙ha-1 i obiekt kontrolny bez insektycydów. Stosowanie insektycydów przyczyniło się do zmniejszenia wad zewnętrznych i wewnętrznych bulw średnio o 6,1% w porównaniu do obiektu kontrolnego bez ochrony chemicznej. Istotny wpływ na występowanie wad w plonie ziemniaka miały również uprawiane odmiany i warunki pogodowe w latach prowadzenia badań...

Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2005–2007 w Rolniczej Stacji Doświadczalnej Zawady należącej do Akademii Podlaskiej w Siedlcach. Doświadczenie realizowano w układzie losowanych bloków jako dwuczynnikowe w trzech powtórzeniach. I. czynnik — dwie odmiany ziemniaka: Irga i Balbina. II. czynnik — cztery sposoby pielęgnacji: 1. pielęgnacja mechaniczna — obiekt kontrolny, 2. pielęgnacja mechaniczna + Plateen 41,5 WG 2,0 kg•ha-1, 3. pielęgnacja mechaniczna + Racer 250 EC 3 dm3•ha-1, 4. pielęgnacja mechaniczna + Sencor 70 WG 1,0 kg•ha-1. Celem badań było określenie wpływu stosowanych w uprawie herbicydów na plon składników odżywczych bulw ziemniaka. Zastosowana w doświadczeniu pielęgnacja mechaniczno-chemiczna wpłynęła korzystnie na wzrost plonu suchej masy bulw w porównaniu do pielęgnacji wyłącznie mechanicznej. Istotne różnice zanotowano pomiędzy obiektem kontrolnym a obiektami 2. na którym zastosowano pielęgnację mechaniczną a następnie preparat Plateen 41,5 WG w ilości 2,0 kg•ha-1 oraz 4. gdzie zastosowano pielęgnację mechaniczną i herbicyd Sencor 70 WG w dawce 1,0 kg•ha-1. Podobnie, jak w przypadku plonu suchej masy bulw i skrobi, o wielkości plonu białka ogólnego i właściwego decydowały głównie masa zebranych bulw oraz koncentracja w nich omawianego składnika. Wielkości te były różnicowane przez czynniki doświadczenia. Największy plon białka ogólnego i właściwego uzyskano z obiektu, na którym zastosowano tuż przed wschodami herbicyd Sencor 70 WG 1,0 kg•ha-1...

Rolnictwo ekologiczne jest specyficznym systemem zarządzania gospodarstwem i produkcji żywności. Łączy korzystne dla środowiska praktyki rolnicze z utrzymaniem różnorodności biologicznej. Uprawy ekologiczne są szczególnie narażone na masowe występowanie agrofagów powodujących pogorszenie jakości plonu, a tym samym istotne straty ekonomiczne. Z tego powodu stosowanie dozwolonych insektycydów jest ważnym elementem bezpośredniego ograniczania liczebności szkodników. W tym systemie produkcji rolniczej stosowanie tych insektycydów, które nie oddziałują szkodliwie na owady pożyteczne jest szczególnie pożądane. Występowanie naturalnych wrogów szkodników jest bowiem nieodzownym elementem wspierającym rolnika w ochronie jego upraw ekologicznych. Tym samym osiąga się presję naturalną, która w uprawach ekologicznych winna być szczególnie pielęgnowana i wzmacniana. W badaniach udowodniono, że spinosad skutecznie ograniczający szkodliwość stonki ziemniaczanej jest bezpieczny dla zachowania wysokiej liczebności i różnorodności owadów pożytecznych występujących na plantacjach ziemniaka. Spośród owadów pożytecznych największą grupę stanowiły biedronkowate. Po upływie 25 dni od oprysku spinosadem obserwowano zwiększającą się liczbę ocenianych owadów. Zjawisko to łączono z dobrym ulistnieniem chronionych roślin, a tym samym dobrym i atrakcyjnym środowiskiem życia dla naturalnych wrogów mszyc...

W pracy przedstawiono wyniki badań z lat 2002–2005 mające na celu określenie wpływu międzyplonów ścierniskowych na plonowanie ziemniaka jadalnego. W doświadczeniu badano następujące kombinacje nawożenia międzyplonem ścierniskowym: obiekt kontrolny (bez nawożenia międzyplonem ścierniskowym), obornik, gorczyca biała, gorczyca biała-mulcz, facelia, facelia-mulcz. W pierwszym roku po zastosowaniu międzyplonów uprawiano ziemniaki jadalne. Podczas zbioru określono plon ogólny świeżej masy bulw ziemniaka, a po zbiorze strukturę plonu bulw. Otrzymane wyniki badań pozwalają stwierdzić, iż międzyplony ścierniskowe wprowadziły do gleby istotnie mniej suchej masy i makroelementów niż obornik. Warunki pogody w okresie prowadzenia badań istotnie różnicowały plony ziemniaka. Największe plony bulw ziemniaka uzyskano przy nawożeniu facelią przyoraną jesienią. Stosowanie pod ziemniak międzyplonów ścierniskowych, z wyjątkiem gorczycy białej pozostawionej do wiosny w formie mulczu w pełni zastępuje obornik...

W pracy przedstawiono wyniki badań z lat 2004–2007 mające na celu ocenę wartości nawozowej wsiewek międzyplonowych stosowanych w uprawie ziemniaka jadalnego odmiany Syrena. W doświadczeniu badano następujące kombinacje nawożenia wsiewką międzyplonową: obiekt kontrolny (bez nawożenia wsiewką międzyplonową), obornik, koniczyna biała, koniczyna biała + życica wielokwiatowa, życica wielokwiatowa. W biomasie wsiewek międzyplonowych oznaczono zawartość suchej masy i makroelementów (N, P, K, Ca i Mg). W pierwszym roku po nawożeniu wsiewkami międzyplonowymi uprawiano ziemniaki jadalne odmiany Syrena. Podczas zbioru ziemniaka określono plon ogólny świeżej masy bulw, a po zbiorze strukturę plonu bulw. Uzyskane wyniki badań pozwalają stwierdzić, iż spośród badanych wsiewek międzyplonowych najwięcej suchej masy wprowadziła do gleby życica wielokwiatowa, a także mieszanka koniczyny białej z życicą wielokwiatową, a makroelementów koniczyna biała oraz mieszanka koniczyny białej z życicą wielokwiatową. Nawożenie wsiewkami międzyplonowymi, z wyjątkiem życicy wielokwiatowej w pełni zastępuje obornik w uprawie ziemniaka jadalnego. Największy udział frakcji bulw jadalnych i sadzeniaków, a najmniejszy udział bulw małych w plonie odnotowano na obiektach nawożonych mieszanką koniczyny białej z życicą wielokwiatową oraz koniczyną białą...

W pracy przedstawiono wyniki badań z lat 2003–2006 mające na celu określenie wpływu wsiewek międzyplonowych na kształtowanie cech konsumpcyjnych bulw ziemniaka w zmiennych warunkach pogodowych. W doświadczeniu badano następujące kombinacje nawożenia wsiewką międzyplonową: obiekt kontrolny (bez nawożenia wsiewką międzyplonową), obornik, lucerna chmielowa, lucerna chmielowa + życica wielokwiatowa, życica wielokwiatowa. W pierwszym roku na nawożeniu wsiewkami międzyplonowymi uprawiano ziemniaki jadalne odmiany Syrena. Podczas zbioru ziemniaka, z każdego poletka pobrano średnie próby bulw w celu oznaczenia ich cech konsumpcyjnych, tj. ciemnienia miąższu surowego i ugotowanego oraz smakowitości. Uzyskane wyniki badań pozwalają stwierdzić, iż warunki sezonu wegetacyjnego istotnie modyfikowały stopień ciemnienia miąższu surowego i ugotowanego oraz smakowitość bulw ziemniaka. Cechy konsumpcyjne bulw ziemniaka nawożonego wsiewkami międzyplonowymi nie różniły się istotnie od bulw ziemniaka nawożonych obornikiem. Najlepszymi cechami konsumpcyjnymi, a zwłaszcza smakowitością wyróżniały się ziemniaki nawożone lucerną chmielową...

W pracy przedstawiono wyniki badań z lat 2004–2007 mające na celu określenie wpływu wsiewek międzyplonowych na plonowanie i opłacalność uprawy ziemniaka jadalnego. W doświadczeniu badano następujące kombinacje nawożenia wsiewką międzyplonową; obiekt kontrolny (bez nawożenia wsiewka międzyplonową), obornik, komonica zwyczajna, komonica zwyczajna + życica wielokwiatowa, życica wielokwiatowa. W pierwszym roku po nawożeniu wsiewkami międzyplonowymi uprawiano ziemniaki jadalne. Podczas zbioru ziemniaka określono plon ogólny i handlowy. Dokonano także oceny ekonomicznej uprawy ziemniaka jadalnego w warunkach zróżnicowanego nawożenia. Wyniki przeprowadzonych badań pozwalają stwierdzić, iż stosowanie mieszanki komonicy zwyczajnej z życicą wielokwiatową oraz komonicy zwyczajnej w pełni zastępuje obornik w nawożeniu ziemniaka jadalnego. Bezpośrednie koszty produkcji ziemniaka nawożonego wsiewkami międzyplonowymi były istotnie niższe niż nawożonych obornikiem. Najbardziej opłacalną okazała się uprawa ziemniaka nawożonego mieszanką komonicy zwyczajnej z życicą wielokwiatową oraz komonicą zwyczajną...

W pracy przedstawiono wyniki badań z lat 2003–2006 mające na celu określenie wpływu wsiewek międzyplonowych i międzyplonów ścierniskowych oraz słomy jęczmiennej na wybrane elementy składu chemicznego bulw ziemniaka. W doświadczeniu badano dwa czynniki. I. Nawożenie międzyplonem: obiekt kontrolny (bez nawożenia międzyplonem), obornik, wsiewka międzyplonowa (komonica zwyczajna, komonica zwyczajna + życica wielokwiatowa), międzyplon ścierniskowy (rzodkiew oleista). II. Nawożenie słomą: bez słomy, ze słomą. W pierwszym roku po zastosowaniu nawożenia organicznego uprawiano ziemniaki jadalne odmiany Fianna. W pobranych próbach bulw ziemniaka oznaczono zawartość: skrobi, cukrów redukujących, sumy cukrów oraz białka ogólnego. Otrzymane wyniki badań pozwalają stwierdzić, iż nawożenie międzyplonem istotnie modyfikowało zawartość skrobi, cukrów redukujących, sumy cukrów oraz białka ogólnego, a nawożenie słomą tylko zawartość skrobi i białka ogólnego w bulwach ziemniaka. Najwyższą zawartością skrobi wyróżniały się ziemniaki nawożone mieszanką komonicy zwyczajnej z życicą wielokwiatową oraz rzodkwią oleistą w kombinacjach bez słomy lub ze słomą, a białka ogólnego ziemniaki nawożone komonicą zwyczajną i komonicą zwyczajną ze słomą. Najniższą zawartość cukrów redukujących i sumy cukrów odnotowano w ziemniakach nawożonych mieszanką komonicy zwyczajnej z życicą wielokwiatową z dodatkiem słomy lub bez słomy...

Celem badań była ocena efektywności stosowania wieloskładnikowych nawozów komplekso¬wych HydroComplex (NPKMgS 12-11-18-3-8 + B, Mn, Zn, Fe), Nitrophoska® blue special (NPKMgS 12-12-17-2-6 + B, Zn), Polimag® S (NPKMgS 10-8-15-5-14 + B, Cu, Mn, Zn) i Viking 13 (NPKMgCaS 13-13-21-1-4-1) w uprawie bardzo wczesnych odmian ziemniaka Aster, Fresco i Gloria. Efektywność nawożenia wieloskładnikowymi nawozami kompleksowymi porównywano do nawozów jednoskładnikowych (saletra amonowa, superfosfat pojedynczy, siarczan potasu). Efektywność nawożenia oceniano na podstawie efektywności rolniczej i efektywności fizjologicznej oraz wskaźnika opłacalności jednostkowej i opłacalności przeciętnej nawożenia. Stosowanie HydroComplexu, Polimagu® S i Vikinga 13 dało podobny efekt produkcyjny jak nawozy jednokładnikowe, natomiast przy zastosowaniu Nitrophoski® blue special plon bulw frakcji handlowej był istotnie większy. Efektywność rolnicza nawożenia była największa przy stosowaniu wieloskładnikowych nawozów kompleksowych HydroComplex i Nitrophoska® blue special, a efektywność fizjologiczna przy stosowaniu nawozów Viking 13 i Polimag® S. Ekonomicznie uzasadnione było tylko stosowanie HydroComplexu i Nitrophoski® blue special. Efektywność nawożenia zależała od odmiany...

W latach 2007–2009 przeprowadzono doświadczenie poletkowe w którym badano wpływ mocy generatora (100–300 W) i czasu (5–30 s) napromieniowania mikrofalami (2,45 GHz) zastosowanych do stymulacji sadzeniaków na plonowanie roślin ziemniaka bardzo wczesnej odmiany Felka Bona. Przy przyjętych w doświadczeniu parametrach pracy generatora mikrofal stwierdzono istotny wpływ całkowitej dawki napromieniowania mikrofalami na masę plonu bulw ziemniaka spod jednej rośliny. Nie stwierdzono natomiast aby tożsame wartości dawek całkowitych (uzyskanych z różnych wartości mocy urządzenia generującego mikrofale i czasu ekspozycji sadzeniaków) miały taki sam wpływ na plonowanie roślin ziemniaka...

W latach 2005–2008 w Boninie przeprowadzono doświadczenia polowe w celu określenia reakcji pięciu odmian ziemniaka na powschodowe stosowanie metrybuzyny oraz jej wpływu na plon i jego strukturę. Wrażliwość odmian określono za pomocą 9o skali EWRC (European Weed Research Council). Na podstawie reakcji odmian, wyrażonej skalą porażenia, zakwalifikowano odmiany do 5 grup...

W latach 2005–2008 w Boninie przeprowadzono doświadczenia polowe w celu określenia reakcji pięciu odmian ziemniaka na powschodowe stosowanie metrybuzyny oraz jej wpływu na wybrane cechy jakości bulw takie jak: ciemnienie miąższu surowego i po ugotowaniu, smakowitość oraz rdzawa plamistość i pustowatość miąższu. Zastosowany powschodowo herbicyd nie powodował istotnego zróżnicowania badanych cech jakościowych bulw...

Od roku 2008 w Procowni Organizmów Kwarantannowych oceniana była odporność na wirulentne patotypy S. endobioticum 2(Ch1) i 3(M1) 69 polskich odmian ziemniaka. Dziesięć z nich: Ikar, Wist, Cekin, Adam, Ibis, Bzura, Gandawa, Kuba, Zagłoba i Ślęza było odpornych na patotyp 2(Ch1): a jedenaście: Ikar, Wist, Cekin, Adam, Ibis, Bzura, Gandawa, Kuba, Zagłoba, Ślęza i Rudawa uznano za odporne na patotyp 3(M1). Kolejne 7 odmian: Harpun, Neptun, Pasja, Sonda, Hinga, Miłek i Ruta oceniono jako słabo podatne na obydwa testowane patotypy. Odmiana Rudawa wykazała słabą podatność tylko na patotyp 2(Ch1) była natomiast odporna na patotyp 3(M1). Za odmiany odporne na dany patotyp grzyba uznano tylko takie, które wykazały pełną odporność zarówno w warunkach laboratoryjnych jak i w testach doniczkowych. Odmiany, które charakteryzowały się słabą lub krańcową podatnością w testach laboratoryjnych były dyskwalifikowane. Każda z odmian, która została ostatecznie uznana za odporną była oceniana w ciągu 2–3 lat w co najmniej 3 niezależnych doświadczeniach...

Celem doświadczenia było określenie terminów rozpoczęcia i intensywności kiełkowania ziemniaków przechowywanych w temperaturach 3°C, 5°C i 8°C oraz poszukiwanie wpływu czynników pogodowych w okresie wegetacji na termin rozpoczęcia kiełkowania. Straty w wyniku kiełkowania zależały od temperatury przechowywania i odmiany. Ziemniaki przechowywane w temperaturze 8°C zależnie od odmiany rozpoczynały kiełkowanie od 2 dekady grudnia (Roxana, Niagara) do 2 dekady lutego (Fribona). Po okresie przechowywania długość kiełków u badanych odmian wynosiła od 23 mmm (Marlen) do 93 mm (Niagara). Temperatura przechowywania 5°C spowodowała opóźnienie terminu kiełkowania średnio o 4 dekady w stosunku do przechowywania bulw w temperaturze 8°C. Przechowywanie ziemniaków w 3°C opóźniło rozpoczęcie kiełkowania średnio o 3 miesiące w stosunku do przechowywania w temperaturze 8°C. Warunki wegetacji miały wpływ na termin rozpoczęcia kiełkowania ziemniaków podczas przechowywania...

W latach 1998–2003 na podstawie danych z punktu meteorologicznego w Jadwisinie k/Warszawy oceniano parametry wiatru. Codziennie w okresie długotrwałego przechowywania (listopad-marzec) bulw ziemniaków rejestrowano ilość godzin występowania wiatru z prędkością większą niż 2 m/s i większą niż 4 m/s z kierunków zachodnich (południowo-zachodni do północno-zachodniego) i wschodnich (północno-wschodni do południowo-wschodniego) przy temperaturze powietrza atmosferycznego niższej niż 3°C. Temperatura powietrza atmosferycznego niższa niż 3°C jest optymalna do wentylacji w przechowalni ziemniaków jadalnych wymagającej temperatury 5°C. W przechowalni wyposażonej w system wentylacji mieszanej wykorzystywane jest także powietrze o temperaturze ujemnej. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że zastosowanie wentylacji naturalnej do utrzymania odpowiedniej temperatury do przechowywania ziemniaków jadalnych może zaoszczędzić do około 70% czasu wymaganego do wentylacji w długotrwałym okresie przechowywania oraz, że w przechowalni ziemniaków wyposażonej w naturalny system wentylacji z wykorzystaniem wiatru, najefektywniejsze jest umieszczenie otworów wentylacyjnych po stronie zachodniej i wschodniej...

Celem pracy było określenie zawartości akrylamidu we frytkach po I i II stopniu smażenia oraz barwy gotowego produktu w zależności od zawartości cukrów redukujących w bulwach ziemniaka trzech odmian. Stwierdzono, że zawartość cukrów redukujących w ziemniakach badanych odmian miała wpływ na ilość wytworzonego akrylamidu we frytkach. Z ziemniaków odmiany Innovator o najniższej zawartości cukrów redukujących uzyskano frytki o najmniejszej ilości akrylamidu w porównaniu z produktami z pozostałych odmian. Półprodukt (frytki po I stopniu smażenia) zawierały dziewięć razy mniej akrylamidu (średnio 40 μg•kg-1) niż frytki gotowego spożycia (średnio 360 μg•kg1). Frytki sporządzone z ziemniaków odmiany Innovator o najniższej zawartości cukrów redukujących odznaczały się najjaśniejszą barwą (wartość „L” = 70) w porównaniu z pozostałymi próbami...

Przedstawiono zmiany w rejestracji środków stosowanych w ochronie ziemniaka w Polsce oraz zmiany w dostępności ich substancji aktywnych. Liczba zarejestrowanych w Polsce środków ochrony roślin w pierwszych pięciu latach członkostwa w Unii spadła o prawie 100, jednak w 2009 roku odnotowano jej wzrost. Według stanu na koniec roku 2009 w Polsce zarejestrowane były 132 środki mające zastosowanie w ochronie ziemniaka. Największą grupę stanowiły fungicydy (55 środków), kolejną — insektycydy (34 środki), herbicydy (33 środki) i pozostałe (10). Liczba substancji aktywnych stosowanych w ochronie ziemniaka spadła w ostatnich latach o około 30%. Główną przyczyną tych zmian była konieczność dostosowania się do przepisów Unii Europejskiej...

Na tle spektakularnych osiągnięć hodowli roślin w drugiej połowie ubiegłego wieku, których kulminacją była zielona rewolucja, przedstawiono oddziaływanie na sektor hodowlano-nasienny wraz z jego zapleczem badawczym dwóch nowych czynników jakimi są: nowe metody biologii molekularnej związane z biotechnologią oraz procesy globalizacji w gospodarce. Omówiono wpływ tych czynników na finansowanie badań i prac hodowlanych, strukturę przedsiębiorstw nasiennych oraz przepływ informacji naukowej i materiałów wyjściowych do hodowli między placówkami badawczymi i sektorem hodowlano-nasiennym...

W pracy przedstawiono charakterystykę kilku specyficznych frakcji białek gliadynowych obserwowanych u pszenicy ozimej pochodzącej z Nepalu. Wykonano kombinacje krzyżowań pomiędzy linią Nepal 1 (zawierającą nowe kombinacje gliadyn), a genotypem wzorcowym KBH 499 (zawierającym frakcje zidentyfikowane). Na podstawie analizy rozszczepienia genów w pokoleniu F2 opisano cztery bloki białkowe kontrolowane chromosomami: 1B, 1D, 6B i 6D. Oznaczono je symbolami: Gli B1-7, Gli D1-1.3, Gli B2-5, Gli D2-4 zgodnie z nomenklaturą zastosowaną we wcześniejszych pracach...

Wykorzystując selekcję wspomaganą markerami molekularnymi do odmiany pszenicy Lexus wprowadzono geny odporności Lr41 na rdzę brunatną oraz Pm21 na mączniaka prawdziwego. Jako źródło odporności na rdzę brunatną w badaniach wykorzystano heksaploidalną linię WGRC10, warunkowaną dominującym genem Lr41 pochodzącym z diploidalnej dzikiej pszenicy Triticum tauschii (syn. Aegilops squarrosa). Jako źródło odporności na mączniaka prawdziwego w badaniach zastosowano linię translokacyjną 6VS/6AL Yangmai 5 z dominującym genem Pm21 pochodzącym od Dasypyrum villosum (syn. Haynaldia villosa). Do identyfikacji genu Lr41 wykorzystano pięć markerów mikrosatelitarnych SSR: Gdm35, Barc124, Gwm261, Gwm296 oraz Gwm210...

Badania przeprowadzono w latach 2006–2008, wykorzystując doświadczenie założone w roku 2005. Statyczne, dwuczynnikowe doświadczenie założono metodą split-plot w czterech powtórzeniach. Porównywano dwa systemy uprawy roli: płużny oraz dwa warianty uprawy konserwującej: z jesiennym lub wiosennym talerzowaniem międzyplonów. Drugim czynnikiem były cztery sposoby regeneracji stanowiska w monokulturze pszenicy jarej w postaci międzyplonów (wsiewki międzyplonowe koniczyna czerwona i życica westerwoldzka oraz poplony ścierniskowe facelia błękitna i gorczyca biała). Obiekt kontrolny stanowiły poletka bez wsiewek międzyplonowych i poplonów ścierniskowych...

W trzyletnim doświadczeniu polowym badano wpływ współrzędnej uprawy pasowej oraz różnych metod pielęgnacji na wielkość i strukturę plonu pszenicy jarej. Doświadczenie przeprowadzono w latach 2004–2006 w gospodarstwie położonym we wsi Frankamionka powiat zamojski, metodą losowanych podbloków, w czterech powtórzeniach. Czynnikami eksperymentu były metody uprawy: siew czysty i uprawa współrzędna pasowa oraz metody pielęgnacji: mechaniczna, mechaniczno-chemiczna i chemiczna. Uprawa pasowa przyczyniła się istotnie do zmniejszenia wielkości plonu ziarna pszenicy jarej...

Określono uwarunkowania genetyczne odporności na mączniaka (Blumeria graminis f.sp. hordei) u 28 odmian jęczmienia ozimego i 62 odmian jęczmienia jarego, które zostały włączone do badań rejestrowych w Polsce w latach 2007–2009. U odmian ozimych stwierdzono występowanie jednego lub więcej genów odporności związanych z locus Mla6, Mla14, Mla7, Mla12, Ml(St1), Mlg, MlG2, Mlh oraz Mlk.. W odmianach jarych stwierdzono obecność genów Mla1, Mla3, Mla7, Mla9, Mlg, Ml(St1), Ml(Ab), Ml(IM9), Ml(Ru3), MlG2 oraz mlo. W 13 odmianach ozimych oraz 18 odmianach jarych odporność uwarunkowana była genami niezidentyfikowanymi...

W pracy przedstawiono wyniki trzyletnich badań dotyczących określenia wielkości potencjału plonotwórczego rośliny i kłosa linii podwojonych haploidów (DH) jęczmienia jarego (Hordeum vulgare L.) oraz stopnia jego wykorzystania wyrażonego wielkością plonu ziarniaków z kłosa i rośliny. Obiektem porównawczym była odmiana Scarlett (przyjęta za wzorzec), z której otrzymano androgeniczne linie DH. Potencjał plonotwórczy rośliny determinowała struktura morfologiczna rośliny — ogólna liczba pędów w roślinie. Potencjał plonotwórczy kłosa determinowała struktura morfologiczna kłosa — ogólna liczba kłosków w kłosie zarówno w liniach DH, jak i w odmianie Scarlett...