Repozytorium

W pracy przedstawiono wyniki badań z lat 2006–2009 mające na celu określenie wpływu wsiewek międzyplonowych przyoranych jesienią lub pozostawionych do wiosny w formie mulczu na polowanie ziemniaka jadalnego. W doświadczeniu badano następujące kombinacje nawożenia wsiewką międzyplonową: obiekt kontrolny (bez nawożenia wsiewką międzyplonową), obornik, seradela, życica westerwoldzka, seradela — mulcz, życica westerwoldzka — mulcz). W biomasie wsiewek międzyplonowych oznaczono zawartość suchej masy i makroelementów (N, P, K, Ca i Mg). Bezpośrednio po zastosowaniu nawożenia wsiewkami międzyplonowymi uprawiano ziemniaki jadalne. Podczas zbioru ziemniaka określono plon ogólny świeżej masy bulw, a po zbiorze plon handlowy i strukturę plonu bulw. Otrzymane wyniki badań pozwalają stwierdzić, że spośród badanych wsiewek międzyplonowych życica westerwoldzka wprowadziła do gleby najwięcej suchej masy, a seradela najwięcej makroelementów. Nawożenie seradelą zarówno pozostawioną do wiosny w formie mulczu, jak i przyoraną jesienią w pełni zastępuje obornik w uprawie ziemniaka jadalnego. Największy udział frakcji bulw jadalnych i sadzeniaków, a najmniejszy udział frakcji bulw małych w plonie odnotowano z kombinacji nawożonej seradelą w formie mulczu...

Celem badań polowych przeprowadzonych w latach 2007–2009 w Zakładzie Agronomii Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Jadwisinie było określenie zawartości azotu mineralnego pozostającego w glebie po zbiorze bulw trzech odmian ziemniaka o małych (odmiana Asterix), średnich (odmiana Wiking) i dużych (odmiana Maryna) wymaganiach w stosunku do tego składnika. Badania przeprowadzono na glebie lekkiej, nawożonej organicznie słomą i międzyplonem gorczycy białej. W doświadczeniu z wyżej wymienionymi odmianami ziemniaka stosowano 5 poziomów nawożenia azotem: 0, 50, 100, 150 i 200 kg N∙ha-1 wraz ze stałym nawożeniem fosforem — 52,3 kg P∙ha-1 i potasem — 149,4 kg K∙ha-1. W miarę wzrostu stosowanych dawek N zwiększała się zawartość azotu mineralnego w warstwie gleby 0–30 cm jak i 30–60 cm. Istotnie większą zawartość azotu mineralnego w glebie po zakończeniu wegetacji roślin ziemniaka stwierdzono na poletkach z odmianami o małych i średnich wymaganiach w porównaniu do odmiany o dużych wymaganiach w stosunku do dawki azotu. Zastosowanie dawki azotu powyżej 100 kg•ha-1 w przypadku odmiany o małych i średnich wymaganiach stanowiło niebezpieczeństwo przemieszczenia części azotu mineralnego do głębszych warstw gleby. W przypadku odmiany o dużych wymaganiach dawka największa 200 kg N∙ha-1 nie spowodowała przekroczenia bezpiecznej zawartości azotu mineralnego w glebie, ale największy plon bulw uzyskano po zastosowaniu dawki 150 kg N∙ha-1. Mniejszą zawartość azotu mineralnego w glebie stwierdzono w latach (2008, 2009) sprzyjających kumulacji plonu bulw...

Badania przeprowadzono w Boninie k. Koszalina na północy Polski w latach 2008–2010 na glebie średnio-zwięzłej. Ich celem było określenie wpływu różnych dawek nawożenia azotem na plon bulw w tym plon frakcji sadzeniaków, plon skrobi oraz niektóre cechy jakości bulw trzech nowych odmian jadalnych ziemniaka (Promyk, Tetyda, Wiarus). Wszystkie należą do grupy odmian średnio wczesnych i wszystkie były wpisane do krajowego rejestru w 2008r. W badaniach zastosowano 4 poziomy nawożenia: 40; 80; 120 i 160 kg N•ha-1. Odmiana Tetyda (odznaczała się najwyższym potencjałem plonotwórczym. Uzyskany średni (ze wszystkich stosowanych poziomów nawożenia) plon ogólny, handlowy i plon bulw dużych wyniósł odpowiednio 55,5; 52,8 i 43,1 t•ha-1 i był istotnie wyższy niż plon bulw odm. Promyk (odpowiednio: 41,8; 36,8 i 22,9 t•ha-1) i Wiarus (odpowiednio 41,4; 39,3 i 32,2 t•ha-1). Najwyższy plon frakcji sadzeniaków o kalibrażu 30-50 mm wydała odm. Promyk. Wyniósł on średnio 18,4 t•ha-1 i był istotnie wyższy niż plon sadzeniaków odm. Tetyda (średnio 12,0 t•ha-1) i Wiarus (zaledwie 8,9 t•ha-1). Najniższym plonem skrobi charakteryzowała się odm. Promyk (średnio 5,85 t•ha-1). Był on istotnie niższy niż u odm. Tetyda (7,16 t•ha-1) i Wiarus (6,29 t•ha-1). Odmiany Promyk i Wiarus dla wytworzenia maksymalnego plonu bulw na jednakowym poziomie wynoszącym 47,9 t•ha-1, potrzebowały różnych dawek N. Wyższej dawki (127 kg N•ha-1) wymagała odmiana Wiarus, a niższej o 14 kg N•ha-1 odmiana Promyk (113 kg N•ha-1). Z kolei zapotrzebowanie roślin odmiany Tetyda dla uzyskania maksymalnego plonu bulw na poziomie 65 t•ha-1 wyniosło 133 kg N•ha-1. Poziom nawożenia N nie miał istotnego wpływu na ubytki bulw spowodo¬wane parowaniem, kiełkowaniem i gniciem (razem) podczas długotrwałego przechowy¬wania ani na udział bulw z objawami pustowatości...

Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2008–2010, a założono je jako dwuczynnikowe metodą losowanych podbloków w trzech powtórzeniach. Celem podjętych badań było określenie wpływu Użyźniacza Glebowego UGmax na plon ogólny bulw, plon bulw dużych i strukturę plonu dwóch odmian ziemniaka jadalnego. Plony bulw zależały istotnie od sposobów stosowania UGmax, od właściwości odmianowych i warunków pogodowych w latach badań. Po zastosowaniu Użyźniacza Glebowego UGmax, w porównaniu z obiektem kontrolnym, uzyskano średni wzrost plonów odpowiednio o 27,2 i 35,3%...

Badania polowe przeprowadzono w latach 2005–2007. Doświadczenie założono jako dwuczynnikowe, metodą losowanych podbloków w trzech powtórzeniach. Badanymi czynnikami były: dwie odmiany ziemniaka — Irga i Balbina i cztery sposoby pielęgnacji z udziałem herbicydów: Plateen 41,5 WG, Racer 250 EC, Sencor 70 WG i obiekt kontrolny — pielęgnacja mechaniczna. Celem badań było określenie wpływu sposobów pielęgnacji ziemniaka na liczbę chwastów i plon handlowy dwóch odmian ziemniaka jadalnego. Najmniejszą liczbę chwastów określoną przed zwarciem rzędów i przed zbiorem bulw stwierdzono na obiekcie opryskiwanym herbicydem Sencor 70 WG. Stwierdzono istotne ujemne zależności pomiędzy liczbą chwastów a wielkością plonu bulw...

Celem pracy było porównanie odmian znajdujących się w uprawie oraz zaawansowanych materiałów hodowlanych ziemniaka pochodzących z tych samych ośrodków krajowej hodowli, odnośnie występowania bulw z wadami kształtu w warunkach ich uprawy na glebie lekkiej, w naturalnych warunkach wilgotnościowych. W badaniach wykorzystano dane dotyczące występowania bulw spękanych i zdeformowanych w plonie odmian i zaawansowanych materiałów hodowlanych ziemniaka uzyskane podczas realizacji doświadczeń odmianowych oraz prowadzonych w ramach projektu badawczego finansowanego przez MRiRW. Wspomniane doświadczenia zostały wykonane latach 2008–2011, w IHAR — PIB, Zakład Agronomii Ziemniaka w Jadwisinie. Uwzględniono w nich łącznie 156 genotypów ziemniaka pochodzących z krajowych placówek hodowli tego gatunku. Zebrane dane eksperymentalne poddano analizie statystycznej z wyko¬rzystaniem programu SAS Enterprise Guide 4,3. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że plony nowych genotypów charakteryzowało średnio wyższe nasilenie występowania bulw zdeformowanych, natomiast udział bulw ze spękaniami był w tej grupie genotypów niższy niż u odmian zarejestrowanych wcześniej...

Celem doświadczenia była ocena wielkości strat przechowalniczych nowych odmian jadalnych (Aruba, Cyprian, Elanda, Finezja, Flaming, Justa, Zagłoba) i skrobiowych (Kuras, Sekwana, Tukan, Zuzanna), określenie terminów rozpoczęcia kiełkowania ziemniaków przechowywanych w temperaturach 3°C, 5°C i 8°C oraz poszukiwanie wpływu czynników pogodowych w okresie wegetacji na termin rozpoczęcia kiełkowania, ubytków naturalnych i chorób przechowalniczych podczas przechowywania. Po przechowywaniu w temperaturach 3°C, 5°C, 8°C określono ubytki naturalne, straty wywołane rozwojem chorób oraz kiełkowaniem. Średnio, ubytki naturalne ziemniaków przechowywanych w temperaturze 3°C i 5°C były na zbliżonym poziomie (8,3% i 7,4%). Ziemniaki przechowywane w wyższej temperaturze 8°C miały istotnie wyższe ubytki naturalne (9,8%) niż przechowywane w temperaturze 3°C i 5°C. Średnie straty spowodowane rozwojem chorób przechowalniczych wynosiły dla poszczególnych odmian od 0,60% do 4,60%. Warunki klimatyczne w czasie wegetacji miały wpływ na straty masy bulw oraz choroby w czasie przechowywania. Początek kiełkowania zależał od odmiany, temperatury przechowywania i warunków pogodowych podczas wegetacji. Rozpoczęcie kiełkowania ziemniaków przechowywanych w 8°C zależało od odmiany i nastąpiło w 1 dekadzie listopada (Flaming) a najpóźniej w 1 dekadzie lutego (Finezja). Kiełkowanie ziemniaków przechowywanych w 5°C powodowało opóźnienie rozpoczęcia kiełkowania o 6 dekad w porównaniu do przechowywania w 8°C...

Z plantacji buraka cukrowego na terenie województw: kujawsko-pomorskiego, pomorskiego i warmińsko-mazurskiego dostarczono w 2010 roku do IHAR — PIB w Bydgoszczy 11 prób porażonych korzeni buraka cukrowego i gleby celem zbadania występowania grzybów, w tym Rhizoctonia solani. W próbach gleby oceniono zawartość makroskładników pokarmowych, zasolenie i pH. Glebę umieszczono w kuwetach i wysiano w nich nasiona buraka cukrowego. Na porażonych młodych roślinach buraka stwierdzono obecność grzybów z rodzaju: Fusarium, Aphanomyces, Pythium, Rhizoctonia, Verticillium, Cladosporium i Alternaria. Rhizoctonia solani wykryto w glebie pochodzącej z miejscowości Minikowo i Sypniewo (woj. kujawsko-pomorskie) oraz Wandowo (woj. pomorskie). W wymienionych glebach wykazano następujące porażenie siewek buraka przez R. solani: 15,3% (średnio dla odmian buraka cukrowego: Janosik i Jenna) 7,9% (Janosik) i 15,7% (Janosik). Na preparatach z porażoną tkanką buraka obserwowano wielokrotnie jednoczesne występowanie wielu grzybów, wśród których dominowały rodzaje: Aphanomyces, Fusarium, Pythium, Verticillum i Rhizoctonia. Badania nadesłanych prób korzeni i gleby potwierdziły w 3 przypadkach obecność R. solani w glebie i na roślinie...

Obiektem badań była spontaniczna mutacja lucerny, polegająca na wyrastaniu dodatkowych gron w miejscu kwiatów. Kwiatostan zmutowanych form przybiera kształt wiechy (pi — panicle inflorescence) złożonej z kilkunastu rozgałęzień, na których wyrastają kwiaty. Liczba kwiatów w wiechach, w porównaniu z gronami, ulega zwielokrotnieniu osiągając liczbę kilkudziesięciu. Wykorzystanie tej cechy w hodowli lucerny stwarza nowe możliwości zwiększenia jej potencjału plonowania nasiennego. Celem badań, wykonanych w latach 2005–2010, było określenie sposobu dziedziczenia cechy wiechowatości kwiatostanów. Ocenę ekspresji tej cechy przeprowadzono w obrębie potomstw S1 i S2, pochodzących z samozapyleń rośliny zmutowanej oraz mieszańców F1, F2 i F3, uzyskanych ze skrzyżowania roślin wytwarzających typowe kwiatostany (grona) z roślinami zmutowanymi. Analiza stosunków rozszczepień fenotypowych, przeprowadzona z użyciem testu chi-kwadrat, wykazała, że cecha wiechowatości kwiatostanów lucerny dziedziczy się jednym genem w układzie czterech alleli recesywnych (pi pi pi pi)...

Ziemniak stanowi wartościowy produkt spożywczy. Jest stosunkowo niskokaloryczny, o umiarkowanym ładunku glikemicznym. Zawiera pełnowartościowe białko oraz znaczne ilości niezbędnych witamin i składników mineralnych, a także potrzebny błonnik pokarmowy. Substancje antyżywieniowe, zawarte są w ziemniaku w bardzo niewielkich ilościach. W większości zlokalizowane są one w skórce i bezpośrednio pod nią. Dzięki temu większość substancji antyżywieniowych usuwana jest podczas obróbki kulinarnej. Ziemniak nie kumuluje związków szkodliwych z zanieczyszczonego środowiska. Spożywcze produkty ziemniaczane umożliwiają konsumpcję ziemniaka z pominięciem pracochłonnych zabiegów przygotowawczych. Skrobia ziemniaczana i jej przetwory są niezbędne dla uzyskania odpowiedniej jakości produktów prawie wszystkich gałęzi przemysłu spożywczego...

Celem opracowania było przeanalizowanie zmian zachodzących w kraju w ostatnich latach w skali i stosowanej technologii uprawy ziemniaka. Podstawą do wykonania takiej analizy były dane GUS oraz dane pozyskane przez IHAR — PIB Oddział w Jadwisinie we współpracy z Ośrodkami Doradztwa Rolniczego podczas ogólnokrajowych badań monitoringowych w ostatnich 15 latach. Uzyskane wyniki dowodzą, że wraz ze zmniejszającą się skalą uprawy ziemniaka w kraju następują ciągłe zmiany w stosowanej technologii uprawy ziemniaka a proces polaryzacji technologii jest skorelowany ze skalą uprawy tego gatunku w gospodarstwach oraz z kierunkiem użytkowania zbiorów ziemniaka. Na tle zmniejszającej się ogólnej liczby gospodarstw uprawiających ziemniaki, najszybciej zmniejsza się liczba gospodarstw produkujących ten gatunek z przeznaczeniem dla wielokierunkowego jego wykorzystania. Przybywa natomiast gospodarstw specjalizujących się w produkcji ziemniaka na ściśle określone kierunki użytkowania plonu...

Celem pracy było określenie wpływu grubości plasterków ziemniaka i temperatury smażenia na wybrane parametry jakościowe chipsów à la kettle. Materiałem użytym do badań były ziemniaki odmiany Lady Claire (typowej do produkcji chipsów). Bulwy po umyciu, pokrojono na plasterki o grubości 1,2 1,7 i 3 mm, wypłukano w zimnej wodzie i po osuszeniu na bibule smażono w oleju rzepakowym w trzech temperaturach: 150, 165 i 180°C. W chipsach ziemniaczanych oznaczono: wilgotność – metodą suszarkową, zawartość tłuszczu — metodą ekstrakcyjną Soxhleta, konsystencję — metodą obiektywną przy użyciu aparatu Instron 5544 oraz barwę — metodą obiektywną przy użyciu spektrofotometru Minolta typ CM-5. Stwierdzono, że wraz ze zwiększaniem grubości plasterków ziemniaka chipsy chłonęły mniejsze ilości tłuszczu. Temperatura smażenia wpływała na zawartość tłuszczu tylko w chipsach otrzymanych z najgrubszych plasterków, które chłonęły większe ilości tłuszczu wraz z podnoszeniem temperatury smażenia. Chipsy różniły się konsystencją...

Celem pracy było określenie wpływu temperatury smażenia na właściwości chipsów smażonych w smażalnikach ciśnieniowym i klasycznym. Stwierdzono, że chipsy smażone w smażalniku ciśnieniowym charakteryzowały się mniejszym stopniem odwodnienia w porównaniu z chipsami smażonymi w tych samych temperaturach w warunkach atmosferycznych. Chipsy smażone w smażalniku ciśnieniowym charakteryzowały się średnio o 30% niższą zawartością tłuszczu w porównaniu z chipsami smażonymi klasycznie. Konsystencja chipsów smażonych w smażalniku ciśnieniowym była twardsza. Chipsy smażone w najwyższej temperaturze, niezależnie od metody smażenia, charakteryzowały się najmniejszą twardością. Smażenie w smażalniku ciśnieniowym wpłynęło na zwiększenie intensywności barwy uzyskanych chipsów. W ocenie organoleptycznej wyżej oceniono jakość ogólną chipsów smażonych klasycznie. Zastosowanie smażenia ciśnieniowego pozwala na uzyskanie chipsów o mniejszej zawartości tłuszczu i bardziej intensywnej barwie, jednakże twardszej i mniej chrupkiej konsystencji...

W pracy określono wpływ skrobi opornej na strawność in vivo w badaniach na szczurach outbredowych Wistar. W doświadczeniu wykorzystano 40 samców w wieku 12 tygodni. Zwierzęta karmiono czterema rodzajami diet: kontrolną ze wstępnie kleikowaną skrobią ziemniaczaną suszona na walcach (SW), oraz trzema z dodatkiem różnych preparatów modyfikowanych skrobi opornych (AO, WT, RS). Wykonano oznaczenia parametrów ogólno żywieniowych i wzrostowych oraz oznaczono strawność in vivo metodą klasyczną. Wykazano, że 50% dodatek preparatów opornych na enzymy amylolityczne skrobi modyfikowanych do diet szczurów rasy Wistar spowodował zwiększenie zawartości wody w kale, co świadczy o zdolności tychże preparatów do wiązania wody, a co za tym idzie przyspieszonego pasażu treści pokarmowej czego wynikiem jest jego potencjalne działanie dietetyczne...

Celem pracy było określenie wpływu różnych temperatur blanszowania i podsuszania stosowanych podczas laboratoryjnej produkcji suszu z ziemniaka gotowanego na zawartość witaminy C w półproduktach i produkcie gotowym. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że proces produkcji suszu z ziemniaka gotowanego miał wpływ na straty witaminy C. Największe zmiany w zawartości witaminy C nastąpiły po procesach termicznych: blanszowaniu i suszeniu. Im wyższą zastosowano temperaturę blanszowania, tym większy był ubytek witaminy C. Różnice w zawartości tego związku między temperaturą blanszowania 95°C a  75°C wynosiły 28%. Proces podsuszania miał wpływ na straty witaminy C w ziemniakach. Ziemniaki podsuszane w temp. 160°C miały o 51% mniej tej witaminy, niż podsuszane w temp. 130°C. Gotowy susz zawierał niecały 1% początkowej ilości witaminy C w surowcu...

W latach 2008–2010 przeprowadzono badania dotyczące jakości plonu bulw ziemniaków uprawianych w dwóch systemach produkcji — ekologicznym i integrowanym, w dwóch miejscowościach — Jadwisin (Polska centralna i Osiny Polska południowo-wschodnia). Badano wpływ takich czynników jak: system produkcji, miejsce uprawy (jakość gleby), odmiana i lata badań na udział wad zewnętrznych i wewnętrznych bulw. Stwierdzono, że największy wpływ na udział wad bulw miały warunki klimatyczne, panujące w okresie wegetacji i genotyp. Sam system produkcji i miejsce uprawy miały mniejsze znaczenie...

Celem pracy była próba wytworzenia materiału biodegradowalnego ze skrobi ziemniaczanej naturalnej i acetylowanej oraz zbadanie przewodności cieplnej uzyskanego materiału. Naturalną skrobię ziemniaczaną, skrobię acetylowaną oraz ich mieszankę poddano ekstruzji w trzech różnych temperaturach. Uzyskano materiał ekstrudowany w kształcie kulek, z których wykonano sztywne kształtki o grubości 20 mm. W celu sprawdzenia przewodności cieplnej badanego materiału zmierzono czas wyrównania temperatury po obu stronach warstwy skrobi naturalnej, acetylowanej, ekstrudowanej oraz po obu stronach wykonanych kształtek. W wyniku przeprowadzonych doświadczeń stwierdzono że, kształtka uformowana z naturalnej ziemniaczanej skrobi ekstrudowanej charakteryzuje się niższą przewodnością cieplną w stosunku do luźno ułożonych kulek skrobi ekstrudowanej. Ekstruzja wykonana w temperaturach 140, 150, 170°C umożliwia otrzymanie prób charakteryzujących się szybszym tempem przenikania ciepła w porównaniu z próbami uzyskanymi w wyniku ekstruzji w niższych temperaturach. Ekstrudaty uzyskane z mieszanki (1:1) skrobi ziemniaczanej i acetylowanej oraz wyłącznie ze skrobi ziemniaczanej acetylowanej charakteryzują się wyższą opornością cieplną w porównaniu z ekstrudatami uzyskanymi z naturalnej skrobi ziemniaczanej...

Celem pracy było zbadanie wpływu różnic w budowie skrobi wynikających z jej pochodzenia botanicznego na przewodzenie ciepła przez warstwę skrobi. Przebadano skrobie ziemniaczaną, ryżową, kukurydzianą, pszenną oraz tapiokową. Dodatkowo skrobię ziemniaczaną rozsortowano na sitach wibracyjnych na 3 frakcje o wielkości gałeczek: 32–38μm, 25–31μm, 20–24μm. W celu sprawdzenia przewodności cieplnej skrobi różnego pochodzenia botanicznego oraz rozsortowanej skrobi ziemniaczanej zmierzono czas wyrównania temperatury po obu stronach 20 milimetrowej warstwy skrobi. Wilgotność badanych skrobi wynosiła 8 i 25%. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że różnice w budowie cząsteczek skrobiowych wynikające z botanicznego pochodzenia skrobi mają wpływ na przewodzenie ciepła przez te skrobie przy czym najszybciej ciepło przenikało przez warstwę skrobi ryżowej, najwolniej zaś przez warstwy skrobi ziemniaczanej i pszennej. Przewodność cieplna skrobi ziemniaczanej rozsortowanej na frakcje różniące się wielkością gałeczek charakteryzuje się zmiennością wyników znacząco uzależnioną od wilgotności badanego materiału...

Celem pracy było określenie czasu i warunków przechowywania na właściwości ekstrudatów otrzymanych ze skrobi oraz mieszaniny skrobi i kaolinu. Skrobię ziemniaczaną oraz mieszaninę skrobi ziemniaczanej i kaolinu w ilości 50% poddano procesowi ekstruzji w jednoślimakowym ekstruderze firmy Brabeder – typ 20DN. Wytworzone preparaty przechowywano w komorze suszarniczej oraz w komorze klimatycznej przez okres: 1, 3, 6, 9, 14 i 21 dni. Po tym czasie w ekstrudatach określono: zawartość wody, stopień ekspansji, odkształcenie przy złamaniu oraz moment gnący. Właściwości preparatów różniły się w zależności od rodzaju ekstrudowanej mieszanki oraz czasu i warunków przechowywania. Ekstrudaty wytworzone z mieszanki z dodatkiem kaolinu charakteryzowały się mniejszą ekspansją, mniejszym pochłanianiem wilgoci oraz mniejszym odkształceniem w chwili złamania i mniejszym momentem gnącym w porównaniu z ekstrudatami wytworzonymi z naturalnej skrobi ziemniaczanej. Preparaty przechowywane w warunkach większej wilgotności odznaczały się większym stopniem ekspansji oraz mniejszym odkształceniem i mniejszym momentem gnącym w stosunku do preparatów przechowywanych w niższej wilgotności...

Celem pracy było określenie zdolności skrobi ekstrudowanej do  adsorpcji miedzi, ołowiu i cynku. Skrobię ziemniaczaną oraz jej mieszaninę z skrobią acetylowaną poddano procesowi ekstruzji w jednoślimakowym ekstruderze laboratoryjnym w trzech wariantach temperaturowych. Wytworzone ekstrudaty po godzinnym kondycjonowaniu w wodzie destylowanej umieszczano w roztworach jonów metali zawierających w litrze: A) 0,1 mg Cu, 0,1 mg Pb, 0,1 mg Zn; B) 1 mg Cu, 1 mg Pb, 1mg Zn; C) 50 mg Cu, 50 mg Pb, 50 mg Zn; i przetrzymywano przez okres: 1, 5 i 10 dni. Po tym czasie oznaczano zawartość metali w ekstrudatach i ich właściwości mechaniczne. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że najwyższymi wartościami właściwości mechanicznych charakteryzowały się preparaty sporządzone ze skrobi naturalnej w najniższej temperaturze ekstruzji. Dodatek skrobi acetylowanej i zwiększenie temperatury procesu skutkowały obniżeniem właściwości mechanicznych badanych preparatów...

Badania miały na celu ograniczenie kiełkowania ziemniaków przez zastosowanie metod chemicznych i naturalnych. Badania prowadzono na 5 odmianach, Asterix, Gracja, Finezja, Oman, Wiarus. Bulwy badanych odmian przechowywano w 8°C i zaprawiano inhibitorami kiełkowania CIPC i „Talent”. Jedną kombinację przechowywano w niższej temperaturze 5°C bez zaprawiania. Ocenę przechowalniczą bulw prowadzono w 4 terminach: od stycznia do czerwca. W każdym terminie oznaczano, masę i długość kiełków, ubytki naturalne i choroby przechowalnicze. Najmniejsze kiełki wystąpiły na wszystkich badanych odmianach przechowywanych w temperaturze 8°C i zaprawianych CIPC. Zastosowanie inhibitora roślinnego „Talent” dało podobny efekt. Tylko u odmiany Wiarus w 4 terminie (czerwiec) pojawiły się rozbudzone kiełki. Przechowywanie ziemniaków w niższej temperaturze 5°C istotnie ograniczyło kiełkowanie w stosunku do przechowywania w 8oC...

Celem badań było określenie oddziaływania czynników meteorologicznych w okresie wegetacji na występowanie bulw spękanych i zdeformowanych w warunkach uprawy ziemniaka na glebie lekkiej oraz ocena zmienności odmian poszczególnych wczesności pod względem występowania bulw z wymienionymi defektami w plonie. W badaniach wykorzystano dane dotyczące udziału bulw spękanych i zdeformowanych w plonach, zebrane w trakcie realizacji doświadczeń odmianowych prowadzonych w Zakładzie Agronomii Ziemniaka IHAR, w latach 2001–2011. Doświadczenia polowe, z których pobierano odpowiednie próby zakładane były corocznie na glebie wytworzonej z piasków słabo gliniastych i gliniastych lekkich. We wszystkich latach realizacji eksperymentów stosowano standardową agrotechnikę uprawy ziemniaka, zachowując bardzo zbliżony poziom zabiegów. Takie zasady realizacji badań pozwoliły na przyjęcie założenia, że źródłem zmienności występowania bulw z defektami kształtu są zróżnicowane warunki meteorologiczne lat badań...

Celem badań polowych przeprowadzonych w latach 2006–2011 było określenie wpływu odmiany ziemniaka i warunków pogodowych w okresie wegetacji na zawartości witaminy C i azotanów w bulwach oraz relacje pomiędzy tymi składnikami. Badania przeprowadzono w warunkach gleby lekkiej na 28 jadalnych odmianach ziemniaka, podzielonych na 3 grupy: bardzo wczesne i wczesne, średnio wczesne, średnio późne i późne. Nawożenie organiczne stosowano w formie słomy i poplonu ścierniskowego z gorczycy białej. Nawożenie mineralne N:P:K stosowano odpowiednio w dawce 100: 39,2: 99,6 kg∙ha-1. Stwierdzono istotne różnice w zawartości witaminy C i azotanów w bulwach oraz relacji pomiędzy tymi składnikami dla poszczególnych odmian i warunków pogodowych w latach badań. Większość bulw badanych odmian charakteryzowała się korzystnym stosunkiem witaminy C do azotanów (powyżej 2/1)...

Prowadzono badania celem określenia wpływu upłynniających i scukrzających preparatów enzymatycznych na wydajność procesu hydrolizy skrobi ziemniaczanej w temperaturze poniżej jej temperatury kleikowania. Hydrolizę skrobi prowadzono w wodnej zawiesinie o różnych stężeniach, tj. 5, 10, 20 i 30%, na którą działano preparatami enzymatycznymi (Liquozyme Supra — enzym upłynniający oraz Maltogenase 4000 L i AMG 300 L — enzymy scukrzające) użytymi pojedynczo lub w kombinacjach podczas 24 h, w temperaturach 30, 35, 40 i 45°C. W próbach określano wydajność procesu hydrolizy skrobi przez oznaczenie masy i stężenia hydrolizatu, cukrów redukujących oraz obliczenie wskaźnika uzysku. Badania wykazały, że podwyższenie temperatury reakcji z 30 do 45°C, podczas hydrolizy prowadzonej z zastosowaniem preparatu Liquozyme Supra, powoduje prawie sześciokrotne zwiększenie wskaźnika uzysku składników rozpuszczalnych, tj. od 2,9 do 17,1%...

Celem pracy było określenie wpływu dwóch odmian ziemniaka użytych do sporządzenia frytek, kostki ziemniaczanej i suszu z ziemniaka gotowanego (puree) na zawartość akrylamidu w gotowych produktach. Stwierdzono, że ziemniaki badanych odmian charakteryzowały się odpowiednim składem chemicznym bulw, wymaganym przy produkcji frytek oraz kostki ziemniaczanej i suszu przeznaczonego na puree. Zawartość akrylamidu w przetworach ziemniaczanych zależała od użytej odmiany ziemniaka i związanej z nią zawartością cukrów redukujących w bulwie. Z ziemniaków odmiany Innovator o niższej zawartości cukrów redukujących w bulwie, otrzymano puree o około 36% niższym poziomie akrylamidu, kostkę ziemniaczaną o około 29% i frytki o około 15% mniejszej ilości tego związku, w porównaniu z produktami otrzymanymi z ziemniaków odmiany Santana. Niezależnie od zastosowanej w badaniach odmiany ziemniaka, najniższą zawartością akrylamidu charakteryzowały się frytki (349µg•kg-1), a najwyższą susz z ziemniaka gotowanego — puree (1156µg•kg-1)...

Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2010–2011, w którym przebadano wpływ metrybuzyny na fitotoksyczną reakcję 12 odmian ziemniaka (10 jadalnych i 2 skrobiowe). Metrybuzynę stosowano po wschodach, gdy rośliny ziemniaka osiągnęły wysokość 10–15 cm. Ocenę fitotoksycznej reakcji na roślinach ziemniaka oraz tempo jej zanikania przeprowadzono w oparciu o 9-stopniową skalę, gdzie: 1 — brak objawów, a 9 — całkowite zniszczenie roślin. Spośród 12 przebadanych odmian, 2 charakteryzowały się podwyższoną wrażliwością, 8 — średnią i 2 — niską wrażliwością na metrybuzynę. U żadnej z badanych odmian nie doszło do całkowitego zniszczenia roślin...

Celem badań była ocena zmian w zawartości białka ogółem (i jego plonu) w bulwach ziemniaka w zależności od nawożenia azotem, odmiany, warunków pogodowych oraz zawartości suchej masy i skrobi w bulwach. Nawożenie azotem istotnie podwyższało zarówno zawartość jak i plon białka. W zakresie dawek azotu zalecanych w uprawie ziemniaka (100–140 kg∙ha-1) zawartość białka kształtowała się w granicach 1,85–1,95; 1,72–1,80; 1,61–1,68 odpowiednio dla odmian wczesnych, średnio wczesnych i późniejszych oraz skrobiowych. Plon białka zależał przede wszystkim od plonu suchej masy bulw. Największy plon białka (powyżej 900 kg∙ha-1) osiągnięty został przez odmianę jadalną Marlen i dwie skrobiowe: Kuras i Pokusa. Stwierdzono istotną odwrotnie proporcjonalną zależność liniową miedzy zawartością: białka i skrobi, białka i suchej masy oraz wprost proporcjonalną zależność między plonem białka a plonem suchej masy bulw. Okres wegetacji o dużej ilości opadów (2010) zmniejszał zawartość białka ogółem w porównaniu do okresów bardziej suchych (lata 2006, 2008)...

W niniejszej pracy przeprowadzono enzymatyczną estryfikację skrobi niskoacetylowanej kwasem tłuszczowym z użyciem enzymów w środowisku rozpuszczalnika organicznego. Analizom zostały poddane zarówno substancje wyjściowe jak i produkty powstałe w reakcji estryfikacji. W wyniku reakcji estryfikacji przy zastosowaniu lipazy z drożdży Candida antarctica oraz dwóch wyodrębnionych na drodze przemysłowej frakcji tego enzymu (A i B) powstały 3 estry skrobi acetylowanej i kwasu oleinowego Ich stopień podstawienia oznaczony za pomocą analizy spektrum 1HNMR wynosił od 0,07 do 0,12 i był zależny od frakcji zastosowanego enzymu. Analiza termiczna przy użyciu różnicowego kalorymetru skaningowego wykazała, że ciepło właściwe przemiany fazowej produktów estryfikacji było wyższe niż ciepło właściwe przemiany fazowej skrobi acetylowanych. Istotny wpływ na zbadane właściwości fizyczne otrzymanych związków miał stopień acetylacji skrobi...

Celem pracy było otrzymanie nowych preparatów z mieszanin suszonej wycierki i skrobi ziemniaczanej na drodze ekstruzji oraz zbadanie ich właściwości. Do rozmrożonej i wysuszonej wycierki ziemniaczanej dodano skrobię w ilościach 10%, 20% oraz 30%. Mieszaniny nawilżono do wilgotności 24% i poddano ekstruzji. Proces przeprowadzono w trzech wariantach temperaturowych 60–70–80°C, 90–100–120°C, 120–130–160°C, przy zastosowaniu następujących parametrów: obroty ślimaka 180 min-1, obroty dozownika 30 min-1, średnica dyszy 3 mm, sprężenie ślimaka 2:1. Określono właściwości mechaniczne (maksymalna siła działająca na wytworzone preparaty, praca konieczna do ich przecięcia) otrzymanych ekstrudatów. Zbadano również rozpuszczalność mierzoną w temperaturze 80°C oraz zawartość błonnika pokarmowego w rozdrobnionych ekstrudatach. Otrzymano 12 preparatów różniących się właściwościami. Wielkość oraz kierunek zmian zależał zarówno od temperatury ekstruzji jak i od zawartości skrobi w mieszaninach poddanych procesowi...

Celem pracy była ocena wpływu wielkości sadzeniaków i gęstości sadzenia ziemniaków na plon i jego strukturę. Przebadano sześć odmian ziemniaka: Agnes, Asterix, Denar, Fresco, Innovator i Tajfun. Wszystkie odmiany za wyjątkiem Agnes, wysadzono w dwóch stopniach kwalifikacji. Sadzeniaki ziemniaka różniły się między sobą wielkością, zatem dobrano do nich zalecaną gęstość sadzenia. Ocenie podlegała: masa bulwy; liczba oczek na bulwie; liczba pędów wyrastających z jednej bulwy i na powierzchni 1 ha; średnia masa jednego pędu, i na powierzchni 1 ha; plon ziemniaków; struktura zebranego plonu. Uzyskane wyniki i ich analiza wykazały istotną korelację dodatnią pomiędzy: średnią masą pojedynczej bulwy a liczbą oczek na bulwie matecznej, masą pędu, plonem całkowitym; masą bulwy a liczbą pędów; liczbą pędów a masą pędów i plonem bulw...

Celem badań była analiza jakościowa bulw ziemniaka oferowanego przez gospodarstwo rolne zajmujące się uprawą odmian przeznaczonych na frytki produkowane w firmie „FRITAR”. Badaniom poddano cztery odmiany ziemniaka (Agnes, Asterix, Fresco i Innovator), których jakość oceniono na podstawie zapisów w protokołach odbioru surowca przez zakład przetwórczy. Badania dotyczyły następujących parametrów bulw: zawartości suchej masy, struktury plonu z uwzględnieniem dwóch wymiarów (długości i szerokości bulw), udziału bulw zazielenionych, udziału bulw z suchą i mokrą zgnilizną, uszkodzonych mechanicznie, porażonych parchem, zwiędniętych, skiełkowanych, zdeformowanych, uszkodzonych przez szkodniki, z wadami wewnętrznymi, o kalibrażu mniejszym niż 35 mm średnicy poprzecznej i udziału zanieczyszczeń mineralnych. Ocena skierowanych do przetwórstwa na frytki bulw ziemniaka wykazała, że dla badanych odmian sumaryczny udział wad zewnętrznych i wewnetrznych nie został przekroczony...

Celem pracy było wykazanie wpływu temperatury podczas zbioru i załadunku do przechowalni, pory dnia, miejsca w ciągu technologicznym na wartość indeksu uszkodzeń bulw. Badania prowadzono przez dwa kolejne lata, dla 22 odmian ziemniaka. Zbioru ziemniaków dokonywano w terminie 11.09–23.10.2010 oraz 22.08–19.10.2011 (termin od 22.08 do 23.10 podzielono na 7 okresów w odstępie dekadowym). Zbiór odbywał się w czasie całej doby, którą podzielono na 12 dwugodzinnych przedziałów czasowych oraz na zbiór w ciągu dnia (od godziny 8,00 do 20,00) i nocy (>20,00-

Celem badań przeprowadzonych w latach 2010–2011 było porównanie ochrony chemicznej przeciw zarazie ziemniaka prowadzonej w systemie intensywnym oraz według systemu decyzyjnego (SD) NegFry. Badania przeprowadzono na polu produkcyjnym w Przytocku (woj. pomorskie) na średnio wczesnej, jadalnej odmianie ziemniaka Asterix. Porównywano następujące warianty ochrony przeciwko Phytophthora infestans: intensywny (start ochrony chemicznej na początku zwierania się roślin w rzędzie, aplikacja fungicydów, co 5–10 dni); według SD NegFry (początek ochrony chemicznej oraz termin następnych aplikacji wg obliczeń systemu decyzyjnego) a kontrolę stanowiły poletka bez ochrony przeciwko zarazie ziemniaka. Na wariancie intensywnym w 2010 wykonano 11 aplikacji fungicydowych, a w 2011 roku — 9 zabiegów. Na polu, gdzie prowadzono ochronę chemiczną z wykorzystaniem systemu decyzyjnego NegFry, w obu latach badań wykonano po 6 zabiegów...

W ochronie ziemniaka przed najgroźniejszymi patogenami: Phytophthora infestans i Alternaria spp. dostępnych jest obecnie łącznie 59 fungicydów, wśród których 58 ma zastosowanie w ochronie przed zarazą, a zakres stosowania 28 środków obejmuje ochronę przed alternariozą. Zarejestrowane środki zawierają 22 różne substancje aktywne, w obrębie których można wyróżnić substancje o wielu różnych mechanizmach działania. Liczba dostępnych substancji aktywnych porównując 2012 r. z 2001 r. znacząco się nie zmieniła. Część substancji i zawierających je środków ochrony roślin stosowanych przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej została wycofana. Od tamtego czasu zarejestrowano również inne substancje, które nie były dotychczas zarejestrowane lub nie miały zastosowania w ochronie ziemniaka. Wśród dostępnych obecnie na rynku polskim substancji aktywnych część znajduje się w grupach wysokiego ryzyka wystąpienia odporności. Środki ochrony roślin zawierające substancje aktywne, które mogą stwarzać ryzyko powstania odporności zawierają zazwyczaj drugą substancję różniącą się mechanizmem działania, co stanowi ważny element strategii zapobiegania odporności...

W latach 2008–2011 w Zakładzie Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie, przepro¬wadzono serię testów laboratoryjnych oceniających poziom odporności na mokrą zgniliznę bulw, suchą zgniliznę bulw oraz zarazę ziemniaka 25 wybranych odmian ziemniaka, zarejestrowanych w latach 2005–2008. W przeprowadzonych testach nie znaleziono odmian odpornych jednocześnie na wszystkie oceniane choroby. Spośród przebadanych odmian najwięcej odpornych odmian stwierdzono na suchą zgniliznę bulw a najmniej na zarazę ziemniaka. Wśród przebadanych odmian w grupie bardzo wczesnych i wczesnych, Annabelle wykazała się niską podatnością na mokrą i suchą zgniliznę oraz wrażliwością na zarazę ziemniaka; średnio wczesnych Agnes wrażliwością na mokrą i suchą zgniliznę oraz niską podatnością na P. infestans oraz późnych Niagara okazała się podatna na sucha zgniliznę i zarazę ziemniaka...

Celem badań było określenie wpływu metod restytucji mrożonych frytek ziemniaczanych na ich profile zapachowe. Handlowe frytki mrożone firmy Aviko i McCain o kształcie prostym i karbo¬wanym przygotowano do spożycia przy użyciu piekarnika, kuchni mikrofalowej oraz poprzez smażenie we frytownicy. W badaniach dokonano profilowania ich aromatu. Określenia profili zapachowych frytek wg PN-ISO 6564 dokonał przeszkolony i wytrenowany 6 osobowy zespół. Oceny natężenia aromatu poszczególnych deskryptorów dokonano z zastosowaniem 100 milimetrowej niestrukturowanej skali graficznej. Wyniki oceny natężenia cech zapachowych poddano obliczeniom statystycznym stosując metodę analizy wariancji. Technika restytucji w piekarniku i kuchence mikrofalowej ukształtowała we frytkach charakterystyczny zapach o profilu pieczonego ziemniaka i był on istotnie wyższy (α = 0,01) niż we frytkach smażonych we frytownicy. We frytkach smażonych we frytownicy dominowały profile zapachowe: ziemniaczany i smażonego ziemniaka...

Celem pracy było określenie wpływu metod restytucji mrożonych frytek ziemniaczanych na ich profile smakowe. Materiałem do badań były handlowe mrożone frytki ziemniaczane firmy Aviko i McCain o kształcie prostym i karbowanym. Frytki przygotowano do spożycia zgodnie z informacją umieszczoną na opakowaniu przy użyciu piekarnika, kuchni mikrofalowej oraz smażąc we frytownicy. Określenia profili smakowych frytek wg PN-ISO 6564 dokonał odpowiednio przygotowany 6 osobowy zespół. Oceny natężenia poszczególnych deskryptorów cech smakowych dokonano z użyciem 100 milimetrowej niestrukturowanej skali graficznej i poddano obliczeniom statystycznym z zastosowaniem analizy wariancji. Przygotowanie frytek w kuchni mikrofalowej wytworzyło we frytkach typowy smak gotowanego ziemniaka, co różnicowało je istotnie (α = 0,05) od frytek restytuowanych w piekarniku i frytownicy. Gorący tłuszcz znajdujący się we frytownicy okazał się najlepszym medium grzewczym wpływającym na wytworzenie się charakterystycznego smaku ziemniaka smażonego oraz tłuszczowo-orzechowego (α = 0,01) zaś gorące powietrze piekarnika i mikrofale kuchenki w mniejszym stopniu wpływały na powstawanie pozytywnych profili smakowych frytek...

Celem pracy było określenie jakości świeżych rynkowych płatków ziemniaczanych pochodzących od pięciu producentów — Farm Frites Poland w Lęborku, Solan S.A. w Głownie, ZPZ „Stolon” w Słupsku, Hügli Food Polska Sp. z o.o. w Łodzi oraz PPZ Sp. z o.o. w Bronisławiu. W badanym materiale określano: cechy fizyko-chemiczne, zawartość wilgoci, cukrów redukujących i cukrów ogółem, a także hydroxymetylofurfural (HMF) oraz ilość wolnej skrobi. Ocenę sensoryczną płatków i purée przeprowadzono w pracowni analizy sensorycznej Katedry. Stwierdzono, iż płatki wybranych producentów różnią się od siebie znacząco masą nasypową (164,56–501,94 g/dm3), zawartością wilgoci (7,74–9,97%). Płatki charakteryzowały się zróżnicowaną, lecz wysoką, zawartością cukrów redukujących (0,58–5,35%) i sumy cukrów (1,32–5,95%). Ponadnormatywna zawartość cukrów ogranicza zastosowanie suszu m.in. przy produkcji przekąsek typu chipsy i prażynki. Zawartości wolnej skrobi w płatkach ziemniaczanych (blue value) mieściły się w prze¬dziale: 1,21–4,04 g/100g...

Doświadczenie polowe przeprowadzono na północy kraju w województwie zachodniopomorskim (Bonin k/Koszalina) w latach 2009–2011. Określano efekty produkcyjne i jakościowe dolistnego nawożenia ziemniaka odmiany Jelly nawozami YaraVita Ziemniak (P2O5 — 44%, K2O — 7,5%, MgO — 6,7%, Mn i Zn) oraz Actisil (Si — 0,6%). Warunki pogodowe najkorzystniej oddziaływały na plonowanie w latach 2009 i 2011, kiedy notowano plony przekraczające 600 dtha-1, w roku 2010 plony nie przekraczały 400 dtha-1. Zastosowanie nawozów dolistnych nie wpłynęło dodatnio na efekt plonotwórczy. Stwierdzono natomiast ich istotny wpływ na redukcję frakcji bulw najdrobniejszych w plonie o około 50% oraz wzrost udziału bulw największych (powyżej 60 mm), szczególnie po zastosowaniu preparatu Actisil (+ 23%) samodzielnie lub w połączeniu z YaraVita Ziemniak (+ 10%). Ocena plonów pod kątem występowania chorób na bulwach wykazała, że zastosowanie krzemu zdecydowanie ograniczało udział bulw z objawami mokrej zgnilizny przy jednoczesnym wzroście liczby bulw ze sklerocjami...

Celem przeprowadzonych badań było określenie wpływu termicznej koagulacji białek w soku ziemniaczanym uzyskanym z bulw trzech odmian ziemniaka uprawianych systemem konwencjonalnym i ekologicznym na skład aminokwasowy i wartość odżywczą uzyskanych koncentratów białkowych. W uprawie ziemniaka systemem ekologicznym stosowano użyźniacz glebowy i fungicyd, miedzian 50 WP, a w uprawie systemem konwencjonalnym nawożenie wysokimi dawkami NPK, herbicydy, insektycydy i fungicydy. Koagulację białka w soku przeprowadzono z udziałem CaCl2. Oznaczono skład chemiczny otrzymanych preparatów oraz zawartość 18 aminokwasów w białku ogółem, po uprzedniej hydrolizie białka, przy użyciu automatycznego analizatora aminokwasów. Koncentraty białkowe otrzymane z bulw uprawianych systemem ekologicznym zawierały więcej związków azotowych, w tym form azotu białkowego niż preparaty uzyskane z soku bulw pochodzących z uprawy konwencjonalnej...