Zadanie 1.3

Cel zadania: Utrzymanie zbiorów długoterminowej przechowalni nasion i kriobanku w stanie żywym zgodnie ze standardami jakości i bezpieczeństwa, ich dystrybucja zgodnie z przyjętymi zasadami i procedurami, gromadzenie i dystrybucja danych o zasobach genowych poprzez centralną bazę danych, oraz prowadzenie herbarium.
Długoterminowe przechowywanie nasion zasobów genowych roślin w obniżonej temperaturze i wilgotności jest metodą powszechnie stosowaną w bankach genów roślin. Jest to metoda pozwalająca na efektywne utrzymanie na niezmienionym poziomie zmienności genetycznej i żywotności nasion, bez konieczności ich odnawiania przez długi czas. W przechowalni prowadzony jest monitoring żywotności obiektów oraz ich regeneracja we współpracy z kuratorami poszczególnych kolekcji. W zbiorach przechowalni wyodrębniona jest kolekcja aktywna, z której nasiona są udostępniane zainteresowanym podmiotom naukowym i hodowcom. Planuje się otworzenie i rozpropagowanie odrębnego kanału dystrybucji nasion roślin rolniczych do odbiorców indywidualnych. Nasiona będą udostępniane bezpłatnie poprzez witrynę sklepu internetowego. Użytkownicy zostaną obciążeni kosztami przesyłki kurierskiej. W sklepie internetowym dostępne będą nasiona pochodzące z doświadczeń polowych prowadzonych w ramach zadania 1.2. Dzięki temu możliwe będzie przekazywanie użytkownikom próbek zawierających więcej nasion w porównaniu z tymi pochodzącymi z przechowalni długoterminowej KCRZG. Asortyment sklepu będzie na bieżąco aktualizowany. Planuje się także dodatkowe udostępnianie niewielkiej liczby próbek z wybranych obiektów reprezentujących gatunki marginalne i zagrożone erozją genetyczną – rozszerzenie asortymentu. Nasiona te będą pochodziły z przechowalni długoterminowej. W witrynie sklepu będą dostępne także informacje o udostępnianych obiektach. Udostępnianie będzie odbywać się na podstawie SMTA. Kontynuowane będą także prace związane z biochemicznym oznaczaniem żywotności nasion i predykcją tempa jej utraty wskutek starzenia podczas długotrwałego przechowywania.
Uzupełnieniem zbiorów zgromadzonych w przechowalni długoterminowej jest herbarium, na które składają się materiały referencyjne poszczególnych kolekcji roślin. Zainicjowana zostanie kolekcja kriogeniczna merystemów ziemniaka i zostanie do niej wprowadzonych przynajmniej 10 pilotażowych odmian ziemniaka z wykorzystaniem opracowanej w 2023 roku procedury kriokonserwacji merystemów wierzchołkowych. Obiekty pochodzić będą z kolekcji Banku Genów in vitro ziemniaka w Boninie i będą stanowić kopię bezpieczeństwa utrzymywanych tam obiektów.
Zgromadzone w centralnej bazie danych informacje o roślinnych zasobach genowych w zbiorach banku genów będą udostępniane za pomocą witryny https://wyszukiwarka.ihar.edu.pl/pl, https://bankgenow.edu.pl. Centralna baza danych służy gromadzeniu informacji o wszystkich zasobach genowych objętych ochroną w tym także z nowej kolekcji kriogenicznej ziemniaka. Pozwala to na usystematyzowanie w jednym miejscu informacji o wszystkich zgromadzonych zasobach roślin użytkowych. Gwarantuje również spójny format i przejrzystość informacji dotyczących pochodzenia, charakterystyki i cech użytkowych zgromadzonych obiektów. Służy również zarządzaniu kolekcjami, optymalizacji procesów przechowywania obiektów, ich udostępniania oraz usprawnia przepływ informacji pomiędzy Instytutem Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - PIB w Radzikowie i Instytutem Ogrodnictwa – PIB w Skierniewicach, oraz współpracującymi z tymi instytutami jednostkami nadzorującymi kolekcje roślin rolniczych i ogrodniczych.