Zadanie 6.4
| Tytuł projektu: | Ocena plonowania i jakości bulw ziemniaka pochodzących z systemu ekologicznego. |
| Kierownik projektu: | dr hab. D. Boguszewska -Mańkowska |
Szczegółowy opis zakresu rzeczowego zadań w 2025r.:
a) poznanie zmian metabolomicznych zachodzących w roślinach ziemniaka uprawianych w systemie ekologicznym, ze szczególnym uwzględnieniem syntezy i dystrybucji związków prozdrowotnych, w tym o wysokim potencjale antyoksydacyjnym;
b) ocena jakości handlowej plonu bulw ziemniaka (struktura plonu, udział wad bulw) pochodzących z systemu ekologicznego;
c) ocena jakości odżywczej bulw ziemniaka (sucha masa, skrobia, witamina C, azotany, azot ogólny, potencjał antyoksydacyjny) pochodzących z systemu ekologicznego;
d) ocena jakości kulinarnej bulw ziemniaka pochodzących z systemu ekologicznego.
W związku z rosnącą liczbą zachorowań na zależne od stylu życia choroby cywilizacyjne rośnie zainteresowanie społeczeństwa żywnością prozdrowotną, która poza wartościami odżywczymi jednocześnie stanowiłaby środek prewencyjny przed coraz powszechniej rozwijającymi się chorobami cywilizacyjnymi, takimi jak cukrzyca, otyłość czy nowotwory. Ziemniak jest predysponowany do pełnienia funkcji żywności prozdrowotnej (funkcjonalnej), ze względu na swój wartościowy skład oraz wciąż stosunkowo duży udział w codziennej diecie Polaków. W badaniach klinicznych na ludziach i zwierzętach ziemniak działa jako produkt przeciwutleniający, przeciwbakteryjny, przeciwzapalny, przeciwnowotworowy i przeciwcukrzycowy. Uważa się, że związki występujące w ziemniakach, takie jak skrobia, białko, błonnik, minerały, polifenole, karotenoidy, witaminy przynoszą ludziom cały szereg korzyści. Obserwuje się znaczące różnice w składzie tych związków w różnych odmianach ziemniaków, dlatego konieczny jest ich właściwy dobór. Niestety, w opinii społeczeństwa ziemniak mylnie postrzegany jest jako pokarm wysoko kaloryczny, raczej pozbawiony wartości prozdrowotnych. Aby zmienić ten negatywny osąd ważne jest poszerzanie świadomości konsumentów co do wartości odżywczej/prozdrowotnej odmian znajdujących się na rynku. Od kilku dekad obserwujemy rosnący globalny trend promujący zdrowy styl życia, którego ważnym elementem jest rosnące zapotrzebowanie konsumentów na tzw. zdrową żywność, a także dążenie do zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego i poprawy poziomu jej jakości. Szereg badań naukowych pokazuje, że największy wpływ na pogorszenie jakości i właściwości prozdrowotnych żywności ma nadmierna chemizacja rolnictwa, czyli powszechne stosowanie sztucznych nawozów i chemicznych środków ochrony roślin. W związku z tym żywność wytwarzaną metodami ekologicznymi uważa się za bardziej korzystną dla organizmu ludzkiego.
Wiele badań wskazuje, że ekologiczne systemy upraw polowych na ogół dają niższe, bardziej zmienne plony. Wymagania agrotechniczne nie zawsze idą w parze z wymaganiami konsumentów, którzy oczekują przede wszystkim produktu dobrej jakości. Dlatego bardzo ważnym aspektem w systemie ekologicznym jest jakość plonu.
Opis zadania, w tym wyszczególnienie:
- Ocena jakości handlowej 10 odmian ziemniaka pochodzących z ekologicznego systemu uprawy (ocena plonowania, jakości plonu, jakości kulinarnej); 8 z badanych odmian będzie włączone do Ekologicznego Doświadczalnictwa Odmianowego (EDO) realizowanego zgodnie z metodyką COBORU.
- Ocena jakości odżywczej 10 odmian ziemniaka pochodzących z ekologicznego systemu uprawy (sucha masa, skrobia, witamina C, azotany, azot ogólny, potencjał antyoksydacyjny).
- Ocena zmian metabolomicznych zachodzących w roślinach ziemniaka uprawianych w systemie ekologicznym, ze szczególnym uwzględnieniem syntezy i dystrybucji związków prozdrowotnych, w tym o wysokim potencjale antyoksydacyjnym. Ocena zostanie przeprowadzona dla 4 wybranych odmian ziemniaka.