Zadanie 3.4
| Tytuł projektu: | Wyodrębnienie form roślin uprawnych o podwyższonej odporności na okresowe niedobory wody. |
| Kierownik projektu: | prof. dr hab. G. Żurek |
Szczegółowy opis zakresu rzeczowego zadań w 2025r.:
Oczekiwanym efektem realizacji zadania jest identyfikacja materiałów hodowlanych o najkorzystniejszych zestawach cech — przez co rozumie się kombinację najkorzystniejszych wartości cech takich jak: wydajność plonu w warunkach stresu suszowego, parametry fluorescencji chlorofilu, względna zawartość chlorofilu, pojemność elektryczna systemu korzeniowego (jako wskaźnik jego objętości i aktywności) oraz wskaźniki wegetacyjne obliczane na podstawie danych z obrazowania spektralnego. Cechy te łącznie stanowią podstawę do oceny potencjału adaptacyjnego genotypów do uprawy w warunkach okresowych niedoborów wody. W ramach zadania zostaną zgromadzone dane empiryczne na temat reakcji wybranych genotypów roślin na stres suszowy. Wyniki te będą służyć zarówno bezpośredniemu wsparciu decyzji hodowlanych (np. doborowi komponentów do krzyżowań), jak i doskonaleniu metod wysokoprzepustowej selekcji materiałów o zwiększonej tolerancji na suszę.
Opis zadania:
W celu zapewnienia rzetelności i powtarzalności uzyskiwanych wyników w warunkach zmiennego klimatu, w 2025 roku przewidziano kontynuację obserwacji i pomiarów prowadzonych na tych samych materiałach hodowlanych, które były badane
w sezonach wegetacyjnych 2023–2024. Dla wszystkich badanych gatunków planowane są pomiary fluorescencji chlorofilu, zawartości chlorofilu, pojemności elektrycznej systemu korzeniowego oraz plonu. Zaplanowane na rok 2025 działania obejmą:
- badanie 150 genotypów pszenicy ozimej (wysiew w 2024 r.) z uwzględnieniem morfometrii korzeni siewek w warunkach laboratoryjnych oraz analizę danych uzyskanych z obrazowania poletkowego przy użyciu drona wyposażonego w kamerę spektralną. Analiza numeryczna uzyskanych tą drogą zdjęć umożliwi wskazanie form o podwyższonej tolerancji na okresowe deficyty wody;
- kontynuację zapoczątkowanych w 2024 r. badań nad 40 genotypami traw z rodzaju kostrzewa z uwzględnieniem badań polowych oraz testu szklarniowego, w którym rośliny będą rosły w warunkach symulowanej suszy;
- kontynuację zapoczątkowanych w 2024 r. badań 20 form hodowlanych kukurydzy wraz z odmianami komercyjnymi deklarowanymi jako bardziej tolerancyjne na suszę (m.in. linie z grup Hydraneo i Pre-Hydraneo firmy Limagrain oraz Aquamax firmy Pioneer). Porównania będą miały na celu ocenę wiarygodności deklaracji hodowlanych oraz identyfikację najbardziej obiecujących form do dalszego wykorzystania
Wszystkie dane empiryczne zostaną poddane analizie statystycznej i porównawczej. Efektem końcowym będzie syntetyczna charakterystyka genotypów o najkorzystniejszych zestawach cech, z punktu widzenia adaptacji do warunków stresu wodnego. Wyniki zostaną udostępnione hodowcom twórczym jako narzędzie wsparcia w doborze materiałów do krzyżowań oraz selekcji potomstwa w kierunku zwiększenia odporności na suszę.