Zadanie 5.5

Zadanie 5.5

Szczegółowy opis zakresu rzeczowego zadań w 2025r.:

Opis zadania:

Obowiązujące przepisy fitosanitarne nie dopuszczają obecności organizmów kwarantannowych w produkcji ziemniaków. Z aktualnego stanu wiedzy można przypuszczać, że zalecane obecnie na C. sepedonicus środki dezynfekcyjne w praktyce okazują się mało skuteczne względem R. solanacearum i odwrotnie. Jest również wiele współistniejących patogenów ziemniaka, które są mniej wrażliwe na środki dezynfekcyjne przez co patogeny te obecne na różnych powierzchniach w gospodarstwie stanowią poważne zagrożenie dla zdrowotności bulw.
Ze względu na wprowadzane zmiany w technologii produkcji i przechowywania ziemniaków, wykorzystywanie w gospodarstwach nowych rozwiązań technicznych oraz ciągłą aktualizację w Wykazie Środków Biobójczych (zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 528/2012 z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie udostępniania na rynku i stosowania produktów biobójczych), skutkującą usuwaniem wielu dotychczasowych, szkodliwych substancji biobójczych przy jednoczesnej rejestracji nowych, istnieje potrzeba zaproponowania rolnikom uprawiającym ziemniaki nowoczesnych, bezpieczniejszych środków biobójczych charakteryzujących się jednocześnie na tyle szerokim spektrum działania biobójczego, aby te obejmowały swoim działaniem zarówno ww. gram-dodatnie i gram-ujemne organizmy kwarantannowe, jak również inne współistniejące niekwarantannowe patogeny bakteryjne ziemniaka.

Dodatkowym mankamentem jest niska świadomość producentów ziemniaka dotycząca zarówno konieczności dezynfekcji, jak i skuteczności jej wykonania przy zastosowaniu odpowiednich narzędzi i środków biobójczych. Do tego wymagane są zarówno wyniki badań naukowych, jak i sporządzony na ich podstawie odpowiedni materiał instruktażowy będący pomocny podczas szkoleń. Szkolenia dla producentów oraz pracowników ośrodków doradztwa rolniczego powinny nie tylko zwiększyć wiedzę i świadomość zainteresowanych osób, ale również na konkretnych przykładach poinstruować osoby szkolone jak skutecznie wykonywać zabiegi dezynfekcji w gospodarstwie.

Dlatego głównym celem zadania będzie opracowanie praktycznych rozwiązań opartych o wykorzystanie skutecznych środków biobójczych, pozwalających na zabezpieczenie gospodarstw produkujących ziemniaki przed rozprzestrzenieniem się kwarantannowych bakterii Clavibacter sepedonicus (Cs) i Ralstonia solanacearum (Rs).

Cel ten zostanie osiągnięty poprzez realizację celów szczegółowych polegających na:

• Selekcji środków dezynfekcyjnych z aktualnego Wykazu Środków Biobójczych, optymalnie łączących jak najszersze spektrum działania oraz bezpieczeństwo dla zdrowia, środowiska i dezynfekowanych powierzchni.
• Ocenie skuteczności działania wyselekcjonowanych środków biobójczych względem różnych patogenów bakteryjnych ziemniaka z wyszczególnieniem kwarantannowych bakterii Cs i Rs,
• Ocenie skuteczności działania wybranych środków biobójczych względem badanych bakterii na powierzchniach różnych materiałów stosowanych w produkcji ziemniaka,
• Ocenie korozyjności badanych substancji względem badanych materiałów.
• Opracowanie i ocena metod aplikacji wybranych preparatów na powierzchnie (poprzez zastosowanie wstępnego mycia przy pomocy myjki ciśnieniowej oraz zastosowanie opryskiwacza, dodatkowo w powierzchniach zamkniętych zostanie oceniona efektywność zamgławiania przy pomocy zamgławiacza ultradźwiękowego),
• Ocenie skuteczności działania biobójczego preparatów w różnych warunkach (koncentracja środka, obecność substancji neutralizującej działanie środka, czas kontaktu).
• Opracowanie filmu instruktażowego pozwalającego przeprowadzić skuteczną dezynfekcję różnych powierzchni na terenie gospodarstwa produkującego ziemniaki.
• Zwiększenie świadomości zagrożenia bakteriozą wśród producentów rolnych poprzez przeprowadzenie dwóch szkoleń dla producentów ziemniaków i pracowników ODR o tematyce dotyczącej prewencji wystąpienia i rozprzestrzeniania się bakteriozy pierścieniowej ziemniaka. Szkolenia zostaną zrealizowane w formie stacjonarnej (w Oddziale IHAR-PIB w Boninie) oraz hybrydowej (w Centrali Instytutu w Radzikowie).

Uzyskane wyniki stanowić będą praktyczną informację nie tylko na temat rzeczywistej skuteczności ocenianych środków względem badanych gatunków bakterii, ale wskazywać również sposób w jaki należy efektywnie prowadzić zabiegi dezynfekcji i zwalczać te bakterie na różnych powierzchniach.

Efektem badań będzie opracowanie tabelarycznego wykazu skuteczności badanych środków biobójczych względem bakterii Cs/Rs i kilku innych patogenów bakteryjnych ziemniaka, z wyszczególnieniem warunków, w których można osiągnąć skuteczne działanie biobójcze tych środków, jak minimalna koncentracja środka, wymagany czas kontaktu oraz formę stosowania preparatów. Na podstawie uzyskanych wyników opracowany zostanie również film instruktażowy pozwalający przeprowadzić skuteczną dezynfekcję wybranych powierzchni na terenie gospodarstwa. Wyniki badań oraz film instruktażowy zostaną wykorzystane dodatkowo do celów szkoleniowych podczas dwóch planowanych szkoleń w opcji stacjonarnej i hybrydowej dla producentów ziemniaka oraz pracowników ODR.

Opis wykonania zadania.

Poszczególne cele szczegółowe będą realizowane w postaci następujących etapów:

1. Przegląd środków w Wykazie Produktów Biobójczych i selekcja 10 potencjalnie najbardziej przydatnych w zwalczaniu bakterii z grupy G+/G-, których przedstawicielami są odpowiednio Clavibacter sepedonicus oraz Ralstonia solanacearum w celu wyznaczenia kierunku działań pozwalających na uzyskanie jak najwyższej skuteczności biobójczej zwalczania tych bakterii.
2. Badania mikrobiologiczne skuteczności 10 wyselekcjonowanych środków biobójczych względem wybranych szczepów bakterii Cs i Rs oraz kilku innych bakteryjnych patogenów ziemniaka w celu określenia spektrum działania i wyznaczenia minimalnego stężenia biobójczego w testach mikrobiologicznych.
3. Ocena skuteczności biobójczej wybranych środków względem Cs/Rs na powierzchni różnych materiałów występujących podczas produkcji ziemniaków, na których patogeny mogą przetrwać stanowiąc potencjalne źródło infekcji.
4. Ocena właściwości korozyjnych badanych substancji względem powierzchni traktowanych materiałów.
5. Opracowanie i ocena metod aplikacji wybranych preparatów na powierzchnie (poprzez zastosowanie wstępnego mycia za pomocą myjki ciśnieniowej oraz zastosowanie opryskiwacza, dodatkowo w powierzchniach zamkniętych zostanie oceniona efektywność zamgławiania przy pomocy zamgławiacza ultradźwiękowego),
6. Ocena skuteczności działania preparatów w różnych warunkach (koncentracja środka, czas kontaktu i obecność substancji neutralizującej działanie środka).
7. Opracowanie filmu instruktażowego pozwalającego przeprowadzić skuteczną dezynfekcję różnych powierzchni na terenie gospodarstwa produkującego ziemniaki.
8. Przeprowadzenie 2 szkoleń dla rolników i pracowników ODR o tematyce dotyczącej prewencji wystąpienia i rozprzestrzeniania się bakteriozy pierścieniowej ziemniaka. Szkolenia zostaną zrealizowane w formie stacjonarnej (w Oddziale IHAR-PIB w Boninie) oraz hybrydowej (w Centrali Instytutu w Radzikowie) w dwóch różnych terminach i przy współpracy z PIORiN, pozwalając na lepszy zasięg działania i dostępność przekazanych informacji.

Ww. podzadania zostaną wykonane przez podzespoły IHAR-PIB z Oddziałów w Boninie i Bydgoszczy mające odpowiednie doświadczenie, zaplecze badawcze, kadrę oraz zezwolenia na prace z przedmiotowymi organizmami kwarantannowymi.

Spodziewany wymierny efekt realizacji zadania:

• Opracowanie tabelarycznego wykazu skuteczności badanych środków biobójczych względem bakterii Cs/Rs, z wyszczególnieniem warunków, w których można osiągnąć skuteczne działanie biobójcze tych środków
• Opracowanie filmu instruktażowego pozwalającego przeprowadzić skuteczną dezynfekcję wybranych powierzchni na terenie gospodarstwa produkującego ziemniaki.
• Przeprowadzenie 2 szkoleń w formie stacjonarnej i hybrydowej dla producentów rolnych i pracowników ODR