Zadanie 3.20

Zadanie 3.20

Szczegółowy opis zakresu rzeczowego zadań w 2025r.:

1. Ekspertyza dotycząca występowania na terenie Polski, znaczenia w epidemiologii śluzaka oraz zwalczania psianki słodkogórz (Solanum dulcamara). Podzadanie ma na celu zebranie informacji o psiance słodkogórz, jej występowaniu, ewentualnej możliwości ograniczenia i przewidywanie rozwoju populacji psianki w kontekście spodziewanych zmian klimatycznych. Psianka słodkogórz jest rośliną żywicielską bakterii Rs, która jako agrofag kwarantannowy, podlega obowiązkowi zwalczania na terenie Unii Europejskiej. Rs poraża ponad 200 gatunków roślin. Istotnym żywicielem bakterii jest ziemniak, w przypadku którego bakteria wywołuje chorobę zwaną śluzakiem.
2. Ekspertyza w sprawie zmiany przepisów dotyczących uznawania miejsc produkcji za wolne od Clavibacter sepedonicus. Mając na uwadze znaczne obniżenie poziomu porażenia upraw ziemniaka w Polsce, MRiRW planuje złagodzenie przepisów regulujących uznawanie miejsc produkcji za wolne od bakteriozy pierścieniowej ziemniaka po 2, a nie jak do tej pory 3 latach kontroli i badań, przeprowadzanie kontroli weryfikującej status miejsca produkcji uznanego za wolne od bakteriozy pierścieniowej co 2 lata, a nie jak do tej pory w każdym roku uprawy ziemniaka oraz uproszczenie pobierania prób do badań w ramach kontroli weryfikującej status miejsca produkcji uznanego za wolne do jednej próbki z partii, niezależnie od jej wielkości, a nie jak do tej pory jednej próbki z każdej partii bulw ziemniaka o masie do 25 ton. Celem podzadania będzie przygotowanie ekspertyzy oceniającej możliwość złagodzenia ww. przepisów i wpływ planowanych zmian na bezpieczeństwo fitosanitarne, w kontekście znacznego obniżenia porażenia upraw ziemniaka bakterią Cs w Polsce.
3. Ekspertyza w zakresie rewizji obecnych zasad prowadzenia urzędowych kontroli występowania bakterii Clavibacter sepedonicus. Celem podzadania będzie przygotowanie ekspertyzy analizującej obowiązujące zasady prowadzenia kontroli występowania Cs i oceniającej możliwości ich złagodzenia z zachowaniem bezpieczeństwa fitosanitarnego w produkcji ziemniaków.
4. Wsparcie merytoryczne, w tym przygotowanie materiałów dotyczących dezynfekcji oraz graficznych materiałów do opracowania ulotki informacyjnej na temat walki z bakteriozą pierścieniową ziemniaka. Celem podzadania jest opracowanie i przygotowanie materiałów dotyczących dezynfekcji oraz graficznych materiałów do opracowania ulotki informacyjnej na temat walki z bakteriozą pierścieniową ziemniaka

Opis zadania. Zadanie będzie realizowane w postaci czterech podzadań:

Opis podzadania 1.

1. Przegląd literatury opisującej biologię Rs, w tym rolę psianki słodkogórz w epidemiologii śluzaka.
2. Konsultacje z Państwową Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa w celu uzyskania danych dotyczących zmian występowania psianki słodkogórz na terenie Polski w ostatnich latach i obecności Rs w próbach pobranych ze stanowisk tej rośliny.
3. Przegląd wiedzy na temat herbicydów i biopreparatów pod kątem możliwości ich wykorzystania do zwalczania psianki słodkogórz.
4. Przygotowanie ekspertyzy analizującej występowanie psianki słodkogórz na terenie Polski, ewentualnej możliwości ograniczenia jej występowania i przewidywanie rozwoju populacji psianki w kontekście spodziewanych zmian klimatycznych.

Opis podzadania 2.

1. Przegląd obowiązujących obecnie zasad uznawania miejsc produkcji za wolne od Cs.
2. Przegląd literatury opisującej okres przeżywania bakterii Cs w miejscach produkcji oraz analiza wyników badań wykonanych w tym zakresie przez ekspertów z IHAR-PIB w ubiegłych latach.
3. Ocena ryzyka związanego ze zmianą przepisów, konsultacje z ekspertami z PIORiN oraz z przedstawicielami producentów sadzeniaków i ziemniaków towarowych.
4. Przygotowanie ekspertyzy oceniającej możliwość i zakres złagodzenia obowiązujących przepisów.

Opis podzadania 3.

1. Przegląd obowiązujących obecnie zasad prowadzenia urzędowych kontroli występowania bakterii Cs.
2. Konsultacje z producentami sadzeniaków i ziemniaków towarowych w celu poznania opinii branży na temat obowiązujących zasad kontroli i ich propozycji zmian.
3. Konsultacje z inspektorami PIORiN w celu poznania ich opinii na temat możliwości wprowadzenia zmian w obecnym schemacie kontroli.
4. Analiza uzyskanych informacji i przygotowanie ekspertyzy opiniującej możliwość rewizji obecnych zasad prowadzenia urzędowych kontroli występowania bakterii Cs i oceniającej wpływ potencjalnych zmian na bezpieczeństwo fitosanitarne.

Opis podzadania 4.

1. Przegląd wiedzy z zakresu biologii sprawcy bakteriozy pierścieniowej ziemniaka oraz aktualnych sposobów jego zwalczania (w Polsce i w krajach UE).
2. Przegląd wiedzy na temat znanych i potencjalnych sposobów rozprzestrzeniania się sprawcy bakteriozy pierścieniowej ziemniaka, z wyszczególnieniem powierzchni kontaminowanych i/lub potencjalnie kontaminowanych Cs.
3. Przegląd aktualnych metod dezynfekcji bakterii z grupy G+, których przedstawicielem jest Clavibacter sepedonicus oraz innych gatunków Clavibacter, w celu wyznaczenia kierunku działań pozwalających na uzyskanie jak najwyższej skuteczności zwalczania bakterii Cs.
4. Opracowanie ogólnej ulotki informacyjnej zawierającej zalecane sposoby dezynfekcji powierzchni z wykazem (opracowanych na podstawie literatury naukowej) środków charakteryzujących się szerokim spektrum i najwyższą skutecznością działania biobójczego.

Wymienione wyżej podzadania zostaną wykonane przez zespół ekspertów IHAR-PIB z Oddziałów w Boninie, Bydgoszczy i Jadwisinie.

Spodziewany wymierny efekt realizacji zadania.

Spodziewanym efektem realizacji zadania będzie:

1. Opracowanie ekspertyzy dotyczącej występowania na terenie Polski, znaczenia w epidemiologii śluzaka oraz zwalczania psianki słodkogórz.
2. Opracowanie ekspertyzy w sprawie zmiany przepisów dotyczących uznawania miejsc produkcji za wolne od Cs.
3. Opracowanie ekspertyzy w zakresie rewizji obecnych zasad prowadzenia urzędowych kontroli występowania bakterii Cs.
4. Opracowanie i przygotowanie materiałów graficznych dotyczących dezynfekcji w postaci ulotki informacyjnej na temat walki z bakteriozą pierścieniową ziemniaka.