Zadanie 3.6

Zadanie 3.6

Szczegółowy opis zakresu rzeczowego zadań w 2025r.:

Temat Badawczy 1: Krzyżowanie linii rzepaku w celu wyodrębnienia i przeniesienia odporności na wirusa żółtaczki rzepy (TuYV)

Cel tematu badawczego 1:
Kontynuacja prac badawczo-hodowlanych mających na celu wyodrębnienie i przeniesienie odporności na wirusa żółtaczki rzepy (TuYV) do rzepaku. Do krzyżowań zostaną wykorzystane nowe linie rzepaku otrzymane w 2023 roku oraz nowe odmiany B. napus z deklarowaną odpornością na TuYV. Jak wykazały badania markerami SCAR i testu ELISA z poprzedniego roku, cały czas jest potrzebna piramidyzacja odporności w badanych liniach. Jako komponenty do krzyżowań użyte zostaną również mieszańce międzygatunkowe. Otrzymane nasiona będą przebadane biochemicznie na zawartość tłuszczu i związków antyżywieniowych. 20 nowych linii rzepaku, 3 odmiany wzorcowe i 1 wzorzec braku odporności (łącznie 24 genotypy) zostaną zainokulowane mszycami będącymi nosicielami TuYV, a następnie oceniona będzie ich odporność na podstawie powstałych objawów i testu ELISA. Test ten daje bardzo istotną informację na temat koncentracji przeciwciał wytworzonych w roślinie przeciw TuYV, a na podstawie objawów chorobowych w postaci antocjanowych przebarwień na liściach można określić, które rośliny wykazują odporność na badanego patogena (najkorzystniej, gdy wroślinie stwierdzona jest obecność wirusa, przy jednoczesnym braku lub przy objawach niewielkiego stopnia). Odporne linie rzepaku zostaną włączone do dalszych prac hodowlanych. Dodatkowo planuje się przetestowanie dwoma markerami SCAR 12 linii rzepaku i 3 odmian z deklarowaną odpornością na TuYV przeznaczonych do dalszych krzyżowań, 24 linie powstałe w poprzednich latach, które zostały wysiane w polu w celu namnożenia materiału (wraz z odmianą wzorcową), oraz 20 nowo wytworzonych genotypów, które zostaną ocenione testem ELISA (łącznie 60 genotypów). Badania te pozwolą na bardziej wydajną selekcję odpornych linii rzepaku.

Opis zadania - temat badawczy 1:

1. Krzyżowanie form odpornych i nieodpornych rzepaku w warunkach szklarniowych.
2. Ekstrakcja genomowego DNA z 60 badanych genotypów.
3. Analizy 60 prób DNA z wykorzystaniem dwóch markerów SCAR specyficznych dla genotypów odpornych na TuYV.
4. Wybór i wysiew w warunkach szklarniowych oraz polowych nowych odmian rzepaku oraz nowo otrzymanych linii hodowlanych odpornych na TuYV.
5. Ocena odporności Brassica napus przy użyciu testu ELISA, po inokulacji wektorami owadzimi.

Temat Badawczy 2
Opracowanie markerów DNA – dla efektywnej selekcji genotypów rzepaku odpornych/ tolerancyjnych na infekcję wirusem żółtaczki rzepy TuYV.

Cel tematu badawczego 2:
Opracowanie markerów DNA specyficznych dla cechy odporności rzepaku na infekcję wirusem TuYV. Na tym etapie realizacji planowane są analizy 94 genotypów (2 linie rodzicielskie i 92 linie DH populacji mapującej) za pomocą markerów typu SNP – mikromacierz Brassica 19K Illumina Infinium - SGS IF TraitGenetics Section, Gatersleben, Niemcy.
Równolegle odporność na TuTV kolejnych 58 linii DH z populacji mapującej i genotypów rodzicielskich zostanie oceniona na podstawie objawów po inokulacji mszycami oraz testu ELISA. Uzyskane dane fenotypowe i genotypowe stanowią część badanej populacji. W kolejnych latach planowane są badania pozostałej części tej populacji. Analiza bioinformatyczna w celu lokalizacji QTL związanych z odpornością/podatnością na TuYV zostanie przeprowadzona po uzyskaniu danych dla całej populacji.

Opis zadania - temat badawczy 2:

1. Wysiew w warunkach kontrolowanych (pokój hodowlany) 94 genotypów (2 linie rodzicielskie i 92 linie DH populacji mapującej) do analiz SNP (1 płytka).
2. Pobranie fragmentów liści i wykonanie analiz SNP.
3. Wysiew w warunkach kontrolowanych 60 genotypów (2 linie rodzicielskie i 58 linii DH populacji mapującej) do oceny odporności/podatności na infekcję wirusem TuYV, z zastosowaniem testu ELISA.